(دیباچه ای بر فلسفه ی تاریخ ایران) دست کم از دو سوی درخور نگرش و یگانه است:نخست، اگر (تاریخ )را در گزارش اندیشه ها و گفتارها و کردارها و دستاوردهای مردمان در بستر زمان بدانیم، و (فلسفه ی تاریخ) را کوششی بخردانه در بررسی و ارزیابی گزارشهای تاریخی برای دستیابی به نگره هایی سنجشگرانه و همگانی از تاریخ، آنگاه این دیباچه را نخستین کوشش سامانمند فلسفی در این زمینه در ایران خواهیم یافت؛ کوششی سنجشگرانه برای یافتن رشته ای تا رویدادهای پراکنده ی تاریخی را بهم بپیونداند و این سان، با یگانستن پدیده های جدا جدا سامانی هماهنگ برای شناسایی سراسر تاریخ ایران بیافریند و تاریخ را از پایگاه یک (گزارش رویداد) به پایگاه یک (دانش سنجشگرانه) برکشد.دوم، جهان امروز بیش از آنکه نیازمند پاسخ های درست باشد نیازمند پرسشهای درست است، و ارج و پایه ی هر فرزانه نیز نه در پاسخهایی که می دهد و گرههایی که می گشاید که در پرسشهایی است که سنجشگرانه در می اندازد. نویسنده ایدر پرسشگر است و آفرینشگر، و اندر این دیباچه دمی از پرسش و آفرینش نمی ایستد و توسن اندیشه اش گردن می فرازد و می آفریند و می پرسد و پای بر هیچ بندی نمی نهد تا (آگاهی) را، که به گوهر خویش نیرویی شناسنده است، به (خودآگاهی) دیسیده گرداند و چنین، بنیادی نو برای آگاهی ایرانی بیافریند، (آگاهی) ای که می تواند با شناسایی گوهر خویش و نیرویی هست گرداندن خویش بر خویشتن خویش آگاه گردد و با گرداندن خویش از یک نیروی به توانش به یک نیروی به کنش به (خودآگاهی) دررسد.