«ابوزید» در این کتاب کوشیده است مباحث رایج قرآنی را از منظری تازه و با نگرش و ذهنیت امروزی ببیند. مراد از نگرش و ذهنیت امروزی، تمامی ابزارهایی است که امروزه در اختیار داریم. بنابراین کتاب حاضر از یک سو، کتابی سنتی است; یعنی هم به موضوعی کهن در میراث اسلامی می پردازد و هم مواد و مصالح اصلی آن عمدتاً متون و نظریات تدوین یافته در سنت گذشته ماست. از سوی دیگر این کتاب اثری مدرن است، بدین معنا که می کوشد با به کارگیری نظریه های متن شناختی و روش های متن پژوهی و زبان پژوهی، قرائتی تازه از علوم قرآن به دست دهد. مهم ترین نظر طرح شده در کتاب حاضر، پیوند متن و واقعیت است که ابوزید آن را بر هر متن ممتازی، مانند شاهکارهای ادبی، ازجمله قرآن، صادق می داند. کتاب در سه بخش اصلی سامان یافته است. بخش نخست ذیل عنوان شکل گیری و شکل دهی متن در فرهنگ، شامل مفهوم وحی، نخستین گیرنده متن، مکی و مدنی بودن آیات و اسباب نزول و ناسخ و منسوخ است. بخش دوم با عنوان ساز و کارهای متن مشتمل بر این موضوعات است: اعجاز، مناسبت میان آیات و سور، غوض و وضوح، عام وخاص و تفسیر و تأویل. در بخش سوم تغییر مفهوم و کارکرد متن در نگاه علوم فقه، کلام، قصص قرآنی، تأویل بررسی شده است.