کتاب حاضر، شرح کاملی از وضعیت زندگی مادی و معنوی، اوضاع و شرایط اجتماعی، افکار دینی و آرای فلسفی، وضع صنایع و... در زمان ساسانیان است. البته بخش اول کتاب دربردارندة گفتار مختصری دربارة تمدن قبل از ساسانیان، یعنی دولت اشکانی است. نویسنده در دیباچة چاپ اول اثر خود آورده است: «کیفیت سازمان اداری شاهنشاهی بالطبع ضمن شرح تاسیس این سلسله بیان گردید و شرح تحولاتی که در این قسمت در طول عهد ساسانی رخ داده، به ترتیب در مکان تاریخی خود قرار گرفت، از طرف دیگر برای  این که کتاب خود را زنده تر و روشن تر کنم، اطلاعات و مطالب مربوط به هریک از مبحث تمدنی و اجتماعی را در فصلی آورده ام، که برای تفسیر و توضیح وقایع سیاسی با اوضاع عمومی موضوع آن فصل مفید باشد». از گفتارهای مهم این کتاب می توان به چند مورد اشاره کرد: وصف تشکیلات نظامی دورة اول عهد ساسانی، بیان جنگ های ایران و روم، محاکم و حقوق جنایی، شرح آزار عیسویان و تعقیب آنان، مسائل خانواه و مالکیت و فتنة کمونیستی مزدک، تشریفات و سیاست خارجی ایران.