فتحعلی شاه قاجار طی حکومت سی و هفت ساله اش در اوایل سده سیرده هجری،نوزده میلادی  رویه ای در رابطه با علما و اهل کشف و معنا در پیش گرفت که در شکل دادن به نهادهای تازه  مذهبی نقش نمایانی داشته است.همرمان با عصر فتحعلی شاه یا اندکی پس از آن عن.ان ها و نهادهایی چون مرجع تقلید مجتهد اعلم،رکن رابع،واسطه فیض،نقطه اولی و مهم تر از همه اصل ولایت عامه فقیه  پدید آمدند و یا جان گرفتند. این مقامات هر یک به جای خود روندهای جدیدی در جامعه شیعه ایران بنا گذاشتند. مردم ایران  بار تاثیرات و تبعات این نهادها و عناوین را بر دوش دارند،ولی چگونگی و چرایی پیدایش این گرایش ها و رشد هسته های اقتدار دینی نوین در دو قرن اخیر آن طور که باید آگاهی ندارند . چون کمتر نویسنده ای به چگونگی ظهور اقتدار دینی تاره در عناوین مذهبی جدید پرداخته و علت رشد و غلیان آن ها را در یک بستر اجتماعی بررسی کرده است.به طوری که  خواهیم دید آگاهی فتحعلی شاه از اوضاع زمان کمتر  از پادشاهان پیش و پس  از خود نبود،بلکه تدعای آشنایی داشتن با مسائل فقهی و ادبی  جوشش و خوش نشینی اش با اهل شعر و روحانیت به ویژه با فقها و علمای زمان،زمینه ساز روندها و نهادهای مذکور در فوق گردید.افزون بر این ها نطفه های رشد نقاشی عصر قاجار،موسیقی دستگاهی ایران و رواج عزاداری مرسوم شیعه از دوره فتحعلی شاه بسته شده اند و به زمان ما رسیده اند.