این کتاب دایره المعارف جالبی است از انواع خصایص آدمیان و فراز و نشیب روح آنان که سرچشمه حوادث تاریخ است و اگرچه تاریخ است، تاریخ قوم خاصی نیست، بلکه روح راستین تاریخ بشر است.
آناتول فرانس به دور از لفاظی های بی ارزش به جستجوی «روح تاریخ» پرداخته تا کلید جاودانگی را در اختیار جوامع بشری قرار دهد و  همین موضوع را با بیانی طنزآمیز نشان داده است. تاریخی که او نوشته تاریخ هر قومی است، اما تاریخ هیچ قومی نیست و علاه بر تاریخ ، سراپا انتقاد است و هرچند که مواردی از آن به تاریخ فرانسه بازمی گردد، اما برای همه ملت ها قابل تطبیق است.
ایمان در زندگانی بشر متمدن روزبه روز سست تر می شود و آناتول فرانس هم با خلقت شیطان خود همین امر را اثبات می کند، چرا که شیطان سکان زندگی آدمیان را به دست می گیرد و... .