رد پای تزلزل ، سرگذشت رمان تاریخی در ایران در بازه ۲۰ ساله از ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ رو روایت میکنه.
کتاب ابتدا با بررسی روند شکل گیری رمان و رمان نویسی در ایران ، به نقل کتاب ها و رمان های پر طرفدار در ایران و نظر منتقدین درباره رمان های فرنگی ای که در ایران خوانده میشه میپردازه.
در این سالها کتاب و کتاب خوندن و مخصوصا رمان تاریخی خوندن رواج زیادی داشته. مخصوصا در بین بانوان.
بعد هم به بررسی روند شکل گیری رمان تاریخی و جایگاه اونها در بین قشر کتابخوان در این بازه تایریخی میپردازه.

در قسمتی از کتاب میخونیم :

در ایران اوایل قرن نوزدهم ، نهاد فرهنگی "رمان" آرام آرام حضور خودش را اعلام می‌کند.
اما این حرکت تدریجی برای آنکه به استقرار کامل بیانجامد ، یک قرنی طول کشید ( از ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ شمسی ). 
در این ۱۰۰ سال غلبه با رمان های ترجمه شده به ویژه از گونه تاریخی آن - بخصوص الکساندر دوما - است و از دهه پایانی شاهد پدیدار شدن تدریجی رمان فارسی هستیم ( با رمان هایی مثل شمس و طغرا ، عشق و سلطنت و داستان باستان ).
مردم آن دوره ایران میان تاریخ خواندن و رمان مردد بودند. تمایزی قائل نمیشدند‌ . مثلا بیست هزار فرسنگ زیر دریا را چنان میدیدند که گویی اثری ست علمی.
یا برای مطالعه تاریخ به آثار الکساندر دوما مراجعه میشد. 
به قول لنارد دیویس ، رمان اساسا برخاسته از نوسان واقعیت و خیال و درهم آمیزی مرزهای واقعی و خیال است.
مردم ایران در عهد قاجار ، برای مطالعه تاریخ فرانسه آثار الکساندر دوما را می‌خواندند ،  به عبارت دیگر رمان را که مملو از امور واقعی بود می خواندند تا شناخت پیدا کنند.
و چرا شناخت؟
چون از خواب غفلت چند قرنی بیدار شده بودند و می‌خواستند با فراگیری علوم و فنون ملل راقیه،  به پای آنان برسند و از بدبختی و فلاکت حالیه رهایی پیدا کنند.
امروز هم خوانندگان رمان اگر چنین دلیل دهان پرکنی نداشته باشند و به تفاوت نوشته تخیلی و علمی آگاه باشند ، به هر حال " یادگیری " یکی از انگیزه هایشان خواهد بود.
اما آن انگیزه که بین دو گروه مشترک است :
لذت بردن است و گریختن.
فرار بر بال های تخیل از کاخ گلستان تا کاخ ورسای.

و در قسمت دیگه ای میخونیم :

مرکزیت " رمان " در اروپا ، فرانسه و انگلستان و سپس آلمان است. 
مورتی مینویسد در همه حال فرانسه و انگلیس در مرکزیت قرار دارند. برای نگاهی دقیق تر از انواع مختلف رمان های فرانسوی و انگلیسی قرن ۱۹ نمونه گیری انجام می دهد و چگونگی ترجمه آنها را در ۸ کشور بررسی می‌کند. 
نتایج بررسی نمودار بسیار جالب توجه است .  سراسر اروپا متفقا اشتیاقی خاص نه برای آثار رئالیستی بلکه برای نوعی " تخیل ملودراماتیک " نشان می‌دهد. 
برنده میدان ، کسی که در هر ۸ کشور همه نمونه های آثارش به سرعت و مکرر ترجمه شد ، کسی جز الکساندر دوما نیست.
البته او در حقیقت شریک در موفقیت رمان تاریخی به عنوان موثرترین گونه رمان در قرن نوزدهم است. 
مورتی به طنز آثار  الکساندر دوما را با نفوذ فیلم های آمریکایی در قرن بیستم در اروپا مقایسه می‌کند. هنگامی که شرح می‌دهد در جنگ دو ابر قدرت فرهنگی قرن ۱۹ ، این پاریس است که در تصاحب بازار رمان بر لندن غلبه می کند، یاد آور می شود که پاریس ، هالیوود قرن نوزدهم بود.

در کل کتاب خوب و کم حجمی درباره رمان تاریخی در ایرانه که میشه به راحتی در یک یا دو نشست خوند.