این کتاب یکی از این تاریخ‌نگاری‌هایی است که با محور قراردادن فرماندهان و مسئولان نظامی و کشوری در دوران دفاع مقدس نسبت میان تجربه جنگ با عراق و چگونگی استفاده از گذشته برای پاسخ به نیازهای حال و آینده را مورد پرسش و نقد و بررسی قرار داده است.
تأکید بر مفهوم درس‌ها و دستاوردهای جنگ با عراق در گفتگو با فرماندهان و مسئولان جنگ، بر پایه این فرض انجام شده که ه اکنون رخدادهای سیاسی و نظامی در جنگ با عراق، تاریخ‌مند شده است. به این معنا که مسئله وقوع، ادامه و پایان جنگ در یک دوره زمانی، در مکان‌های مختلف و در ابعاد متفاوتی واقع شده و همچنان آثار آن برجای‌مانده و پیامدهای آن جریان دارد. به همین دلیل این‌گونه هدف‌گذاری و طراحی شده که برخی از موضوعات اساسی جنگ، در چهارچوب پرسش‌های سیاسی - اقتصادی و نظامی - امنیتی به بحث گذاشته شود، تا برخی نتایج آن برای مواجهه با موارد مشابه در آینده قابل بهره‌برداری شود.
مفاهیم اساسی که حاصل تجربه جنگ با عراق است و در حوزه‌های یادشده موردنیاز حال و آینده کشور خواهد بود، عبارت‌اند از: تهدید و تجاوز دشمن، مدیریت بحران، بازدارندگی، غافلگیری، قدرت دفاعی و تهاجمی، مذاکره و صلح، تخصیص منابع برای جنگ، سازماندهی نیروهای مردمی، ساخت و خرید تسلیحات، انسجام سیاسی و اجتماعی، تجهیزات و پشتیبانی از جنگ، بسیج اجتماعی، فرماندهی در جنگ، تصمیم‌گیری برای جنگ‌وصلح. کتاب نقبی بر درس ها و دستاوردهای جنگ به خواننده کمک می‌کند ابعاد جنگ ایران و عراق را از دیدگاه‌های تخصصی و متفاوت بررسی کند.