میراث بزرگ تاریخی مسلمانان، نشانگر حضور و وجود انگیزه           ها و خاستگاه های نیرومندی میان آنان برای بارور ساختن دانش تاریخ است. با یک نگرش تطبیقی در رشته           های علمی مسلمانان، می           توان فربگی این دانش را دریافت و دانست که تاریخ در شمار مهمترین رشته           های علمیِ رایج در تمدن اسلامی بوده است. از لحاظ درونی، میان هر قومی انگیزهای فراوانی وجود دارد تا آنها را به نگارش تاریخشان وادارد. چنین انگیزه           هایی میان مسلمانان نیز وجود داشته است. صرفنظر از آنها، از لحاظ بیرونی، می           توان به زمینه           های خاصی اشاره کرد که در توجه دادن مسلمانان به این دانش مؤثر بوده است.