کتاب حاضر سومین جلد از مجموعه کتاب تاریخچه ادبیات معاصر ایران است که به بررسی تاریخ ادبیات ایران در زمان پهلوی دوم، بین سال های 1320 تا 1357 می پردازد. این کتاب به دو بخش ادبیات منثور و ادبیات منظوم دوران پهلوی دوم اختصاص دارد. در بخش اول مؤلف به بررسی «دختر رعیت» به آذین، زندگینامه و داستان های صادق چوبک، داستان های بهارم صادقی می پردازد. سپس درباره اشرافیت روشنفکرانه ابراهیم گلستان می نویسد و «مدیر مدرسه» جلال آل احمد را نقد و تفسیر می کند. در ادامه به تجزیه و تحلیل نویسندگان و آثارشان می پردازد که از آن جمله می توان به غلام حسین ساعدی، رضا براهنی، احمد محمود، هوشنگ گلشیری و محمود دولت آبادی اشاره نمود. در بخش دوم این کتاب ادبیات منظوم دوران پهلوی دوم نقد و تفسیر می شود. در این بخش، شعرا و اشعار اشخاصی از جمله شهریار، مهدی حمیدی شیرازی، فریدون مشیری، مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد، نصرت رحمانی، نادر نادر پور و احمد شاملو مورد مطالعه قرار می گیرد.