خاطرات یک ایرانی در دیار مه رویان

پزشکزاد هم‌چون هر طنزپرداز متعهّد دیگری، تحت تأثیر جامعه و تحولات آن به نوشتن و انتقاد دسـت می‌زند. او در کتاب حاج مم جعفر در پاریس معضـلات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و… زمانه را با نکته بینی خاص خود در قالب طنز برای مخاطب آشکار کرده است.

در سالهای اخیر مخصوصا تا یکسال قبل که وضع ارز عادی بود مسافرت بفرنگستان فوق الغاده رواج داشت . دسته دسته ایرانیها از طبقات مختلف برای تحصیل ، معالجه یا گردش به اروپا می رفتند . برای بعضی از این مسافرین تغییر عادات و رسوم طاقت فرسا بود .

چون نمی توانستند عادات و رسوم قدیم را یکباره ترک گفته و خود را برای مدت کوتاهی با محیط و آداب و رسوم تازه منطبق سازند اغلب وقایع مضحک و عجیبی روی میداد . نگارنده در عرض چند سال اقامت در اروپا از نزدیک شاهد بسیاری از این وقایع بودم و اکنون شرح مسافرت یکی از این مسافرین عزیز را که به عنوان معالجه به فرنگستان آمده بود برای خوانندگان نقل میکنم .

داستان اصلی کتاب در باب مسافرت فردی است که پزشکزاد او را در مقدمه به نام مستعار حاج مم جعفر معرفی می‌کند و به خواننده این نوید را می‌دهد که متن پیش رو قصه پردازی نبوده و هر چه را در نظر می‌گذراند، شرح رویائی مرد تاجری است که برای درمان بیماری خود به فرنگ رفته است و حالا باید با فرهنگی بیگانه آنجا وفق یابد.

راوی داستان، مترجم این شخص در فرنگستان (پاریس) است. او شرح وقایع را مکان به مکان، از فرودگاه مهرآباد گرفته تا گمرک فرودگاه، از جست و جوی هتل گرفته تا سفارت ایران با نگاهی طنز و لحنی ساده و روان به جان خواننده می نشاند.

حاج مم جعفر در این مسافرت دل نشین حتی قصد یادگیری زبان فرانسه را می‌کند اما بدون نشان دادن هیچ گونه تلاش مفید از این امر دور می­‌ماند و در نهایت حاجیِ با لباس گشاد و پالتوی دمی سزن از ایران رفته، با کت و شلوار و پیراهن مرتب و عینک دودی به خانه و کاشانه‌ی خود بر می‌گردد....