جزئیات فعالیت

      پایان حدیث بیستم، در باب اخلاص...

«سفيان از حضرت صادق - عليه السلام - نقل كند در تفسير فرمودۀ خداى تعالى: (لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً).... "مراعات كردن عمل را تا خالص شود سخت‌تر از عمل است. و عمل خالص [آن است] كه نخواهى كه ثنا كند تو را بر آن، كس مگر خداى تعالى؛ و نيّت برتر از عمل است. آگاه باش، همانا نيتْ عملْ است." پس از آن تلاوت كرد قول خداى عزّ وجلّ را: (قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ) «بگو هر كسى عمل مى‌كند بر شكل خود» يعنى بر نيت خود"»

«بدان كه از براى «اخلاص» تعريف هايى كردند...
وَقيلَ: أَنْ لاَ يُريد عامِلُهُ عَلَيْهِ عِوَضاً فِي الدّارَيْنِ [۱] . و «گفته شده كه آن اين است كه اراده نكند عامل آن عوضى براى آن در دو دنيا».»

«نيت عبارت است از ارادۀ باعثۀ به عمل، و آن تابع غايات اخيره است، چنانچه اين غايات تابع ملكات نفسانيه است كه باطن ذات انسان و شاكلۀ آن را تشكيل دهد.
كسى كه داراى حب جاه و رياست است و اين حب ملكۀ نفسانيّه و شاكلۀ روح او شده است، غايت آمال او رسيدن به آن مطلوب است، و افعال صادره از او تابع آن غايت است و داعى و محرك او همان مطلوب نفسانى است و اعمال او براى وصول به آن مطلوب از او صادر گردد. مادامى كه اين حب در قلب اوست، عمل او خالص نتواند شد.»

«طريق تخليص اعمال از جميع مراتب شرك و ريا و غير آن، منحصر به اصلاح نفس و ملكات آن است، كه آن سرچشمۀ تمام اصلاحات و منشأ جميع مدارج و كمالات است.»