پس از کودتای 28 مرداد 1332، محمدرضا شاه در جهت تثبیت قدرتش طرح جنجال‌برانگیزی موسوم به انقلاب سفید را با محوریت اصلاحات ارضی به اجرا گذاشت. اجرای این طرح و افزایش درآمد نفتی از یک طرف، موجب توسعه‌ی اقتصادی و دگرگونی ساختار اجتماعی و از طرفی باعث افزایش اختلاف طبقاتی و تنش‌های اجتماعی در دهه‌ی چهل شد. یکی از آثار ادبیات داستانی ایران که به شرح این دوران تاریخی در ساختار داستان پرداخته رمان «جای خالی سلوچ» نوشته‌ی محمود دولت‌آبادی است. داستان با رفتن سلوچ، شوهر مرگان، از خانه آغاز می‌شود. مرگان مجبور است بار خانه را تنهایی به دوش بکشد. اما داستان محوری «جای خالی سلوچ» از مبارزه با خرده مالکانی شروع می‌شود که می‌خواهند زمینی بایر را از دست مردم فقیر ده بیرون بکشند. «جای خالی سلوچ» داستان مبارزه‌ی ریشه‌دار ارباب و رعیت است، با این تفاوت که در این رمان زنان هستند که در جای خالی مردان برای حقشان مبارزه می‌کنند. 


به قلم رافعه رستمی، ماهنامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی سیزدهم، سال 1395.