بهتر انتخاب کن، بهتر بخوان

یادداشت فاطمه روحی

                نوشتن رمان تاریخی کار سختیه.
 نگارش رمان تاریخی مربوط به دوره ای از تاریخ  که ما با عنوان «تاریخ اسلام» می شناسیمش، سختی کار رو دو چندان می کنه.
نویسنده وقتی تصمیم می گیره که کتابی تاریخی به نگارش در بیاره، هم باید منابع تاریخی اون دوره ای که مد نظرش هست رو به مرور بشناسه و هم این که از  کتاب های مرجع  پژوهش گرهای تاریخی دوره اسلامی  که در زمان معاصر زندگی می کنند،کمک بگیره تا بتونه با توجه به احادیث فراوانی که در کتاب ها  نقل شده، سره رو از ناسره تشخیص بده  و کتابی در خور شخصیت تاریخی به نگارش در بیاره. 
البته نویسنده از چندین مرجع هم به عنوان سند استفاده کرده؛ ولی هم زمان به این نتیجه رسیده هر حدیثی که از شخصیت معصوم در منابع نقل شده رو  هم کاملا صحیح بدونه و در کتاب خودش بیاره.
 نویسنده کتاب «حیدر»  با استفاده از منابع زیاد در کتابش خواسته تفاوتی بین رمان «حیدر» و بقیه  رمان تاریخی به وجود بیاره؛ اما نتیجه کار موفقیت آمیز نبوده؛ چون قلم نویسنده ضعیفه و  کتاب نه شبیه رمانی مثل هر رمانی دیگه ای هست و نه شبیه رمان تاریخیه.
شخصیت اصلی داستان که از نظر  من اهل تشیع امام معصوم، صحابه وخلیفه چهارم  جامعه اسلامیه و حتی از نظر  اهل تسنن که فقط  صحابه وخلیفه چهارم جهان اسلامه،هیچ شباهتی به حضرت امیری که ما می شناسیم نداره. 
یعنی نوع تفکر، خیلی جاها رفتار و کردارش و گفت و گوی ذهنی شخصیت  اصلی کتاب  خیلی سطحیه.
شاید نویسنده می خواسته  با این کار کتاب رو برای رده سنی  نوجوان هم قابل خوندن کنه؛ اما اگر همچنین قصدی هم داشته، شخصیت خوبی برای ذهن نوجوان ساخته نشده  و در این جا هم نتیجه مطلوبی عایدش نشده.
از طرفی وقتی  ما رمان تاریخی می نویسیم ،باید از واژگانی استفاده کنیم که نزدیک به اون زمان باشه یعنی برای من فارسی زبان حداقل از واژه های عامیانه استفاده نشده باشه.
  وقتی از این واژه ها ی عامیانه استفاده میشه و  هم زمان در وسط صفحه رمان، حدیثی گذاشته می شه که نوع نگارش این منبع به دلیل قدیمی بودن، با قلم نویسنده خیلی متفاوته، تو ذوق من خواننده زده میشه.
با استفاده از واژگانی مثل: نیروی اطلاعات شناسایی، افسرها، خانمش، همشهری، پارتی(بازی)،  دکتر، دختر پیگیر، انقلاب و اعتماد به نفس یا جمله ای مثل حالمان گرفته شد، و.‌..  این واژه ها زمانی که من دارم کتابی مربوط به صدر اسلام می خونم واقعا  اذیت کننده ست .

دو امتیاز فقط  به کتاب دادم 
 چون جمع آوری این همه منابع و استفاده از اون ها در روند داستان تاریخی کار راحتی نبوده.
        
(0/1000)

نظرات

خیلی خوب بود.باهاتون هم نظرم.
1
🙏🌹 
روشنا

1402/06/06

باورم نمیشه چنین رمانی نوشته شده 🫠
6
هنوز هم علت معروفیت کتاب رو متوجه نمیشم!. تو هر کتابفروشی  نزدیک مکان مذهبی هم کتابش هست.👀 
روشنا

1402/06/06

همون اول که شنیدم نویسنده از زبان حضرت علی نوشته، نمی‌خواستم کتاب رو بخونم و به نظرم دیدن انسان کامل از درون تاریکی‌های وجود خودمون اصلاً درست نیست. ولی با توصیفاتی که شنیدم خیلی بدتر از تصورم بود... 
من هم چون تعریفش رو شنیده بودم و گفته بودن از منابع  تاریخی برای رمان استفاده شده کنجکاو شدم به خوندن کتاب ولی اصلا خوب نبود. 
روشنا

1402/06/06

🫠👌🏻 
متاسفانه از این فاجعه‌تر هم داریم. کتاب " داستان بریده بریده"🤦🏻‍♀️🤦🏻‍♀️ 
روشنا

1402/06/08

@@varshabi.fatima
یا خدا، بدتر از این؟!!🥲💔 
کتاب«بریده بریده »رو نخوندم و اسمش رو هم نشنیدم. یعنی بدتر از از این کتاب چی می تونه باشه؟! 
این کتاب‌ها رمان محسوب نمی‌شوند. علاوه بر اینکه منابع معتبر ندارند. نقد‌های مفصلی هم منتقدین تاریخی هم منتقدین ادبی بر کتاب نوشته‌اند. کتاب بریده بریده هم که یک افتضاح است. علت شهره شدن کتاب‌ها هم تیزهوشی ناشر است...
2
کتاب  رو از این جهت رمان محسوب می کنیم که نویسنده به شکلی داستانی سعی کرده  برهه ای از زندگی  یک شخصیت  تاریخی  رو بنویسه هر چند که موفق نبوده . 
بله درست می فرمایید
کتاب هم مشخصات و ویژگی های یک رمان رو نداره.
  شهرت  کتاب  هم بخاطر جلد کتاب، شرح حال و زندگی داستانی شخص مهمی در تاریخ اسلام و   مهم تر از همه به نظر من تبلیغ کتاب  از طریق اینستاگرام و حجاب استایل ها ست!.
نباید فراموش کنیم زمانی که قشر به اصطلاح مذهبی به جای این که تاریخ اسلام رو در سطحی عمومی مطالعه کنه ، ترجیح میده که فقط به پای روضه بشینه و روضه رو به عنوان منبع تاریخ اسلام بپذیره!  همچین کتاب هایی اجازه ظهور و بروز پیدا می کنندو همین تفکر ضربه خیلی شدید تری هم به حوادث دوران امام حسین و قیام عاشورا و هدف از قیام امام معصوم وارد کرده . 
منظورتون از منابع غیر معتبر کدوم منابع است؟ این طور نیست که کلا بشه تمام منابع مورد استفاده در این دو کتاب رو زیر سوال برد. اساتید منتقد هم تا جایی که میدانم همه ی منابع را زیر سوال نبرده اند. بعضی مثل دلائل الامامه طبری یا الهدایه الکبری خصیبی محل اشکاله یا بعضی منابع مجهول المولف  یا ضعیف، بعضی ها هم دست دومه شاید ولی نمیشه به طور کلی گفت منابع معتبر ندارند. 
حیدر بیشتر تلاش برای داستان کردن و کنار هم قرار دادن گزارش های تاریخی با محوریت امیرالمومنین (ع) است، گزارش هایی که لزوما همه ی آنها از زبان امیرالمومنین یا دیگر معصومان گفته نشده بلکه از زبان مورخین درباره امام (ع) است نه چیزی بیشتر از این. تازه اگر تخیلات نویسنده را در این جملات در نظر نگیریم که شدنی نیست. هر چند که در توصیفات و داستانی کردن هم به نظرم موفقیت خاصی کسب نکرده است. اتفاقا یکی از مشکلاتی که در مورد کتاب هایی مثل حیدر و داستان بریده بریده وجود داره (حداقل تا مقداری از هر دو کتاب که مطالعه کردم) همین ادعای پژوهشی بودن و استفاده از منابع متقدم در نگارش هست. مثلا در مورد داستان بریده بریده ، من در استفاده از منابع دست اول و دوم (به صورت کلی منظورم است فارغ از ایرادهایی که به بعضی از منابع مورد استفاده این کتاب وارد است) و بیان سیر وقایع از حرکت امام (ع) از مدینه تا حضور در کربلا تفاوت چندان و چشمگیری با کتاب "تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا" که یک اثر پژوهشی است، ندیدم. بسیاری از منابع مورد استفاده در کتاب مقتل جامع سیدالشهدا در کتاب داستان بریده بریده هم استفاده شده است. به نظرم در این مدل کتاب ها مشکل بیشتر آنجا پیدا می شود که نویسنده با ذکر پژوهشی بودن اثر در ابتدا و آوردن فهرست منابع در انتها، مخاطب را نسبت به مستند بودن کتاب مطمئن می کند ولی در ادامه در انتخاب گزارش های صحیح یا حداقل بیشتر مورد اتفاق، انتقال مفاهیم و محتوای گزارش های تاریخی با زبانی که برای نوشتن انتخاب کرده ناتوان جلوه کرده و نتوانسته جان کلام را انتقال دهد یا در بعضی موارد حتی به نظر منِ مخاطب بر عکس هم ارائه داده است. (شاید نویسنده ی دیگری با استفاده از همین زبان محاوره بتواند این مفاهیم بلند از زندگی معصومان (ع) را در قالب کتاب در بیاورد)فکر می کنم به همین خاطر است که شخصیت امیرالمومنین ع در کتاب حیدر و فلسفه ی حرکت امام حسین (ع) در داستان بریده بریده به آنچه که می بینیم تنزل پیدا کرده است. بعضی مثال ها از قسمت های کتاب داستان بریده بریده را در قسمت تاریخچه مطالعه ی این کتاب نوشته ام. 
من هم کتاب را نصفه رها کردم من رمان های مذهبی را دوست دارم اما با این نتوانستم ارتباط بگیرم