یادداشت مجتبی شاهسون

        قبل مغول-تاثیر مغول: برابری. نحوه زندگی قبیله ای. ثروت خاص-ازدواج و خانواده-موقع در طبقات مختلف-چند زن مهم

دکتر شیرین بیانی، استاد تاریخ در دانشگاه تهران، از جمله متخصصین تاریخ مغول می باشد که کارهای فراوانی در این زمینه به چاپ رسانده است. یکی از موضوعات بسیار مهم دوران حکومت مغول ها که بیشتر مورد توجه شیرین بیانی بوده است، مسئله زنان بوده. او یک اثر خود را  تماما به وضعیت زنان ایرانی در عصر حکومت مغول ها ( سلسله ایلخانیان) اختصاص داده است. 
شیرین بیانی، کتاب خود را با نگاه مختصری به وضعیت زنان در جامعه ی ایرانی قبل از حکومت مغول ها، آغاز میکند. او به توصیف شرایط اجتماعی و سیاسی زنان در دوره ی غزنویان ( 351 -582 ه )، دوره ی سلجوقی ( 429-590 ه) و دوره ی خوارزمشاهی ( 490-628 ه) پرداخته است و علاوه بر این دو زن قدرتمند دوره ی پیش از مغول (ترکان خاتون و خان سلطان ) را مورد بررسی قرار داده است. 
پس از آن به وضعیت زن ایرانی در دوران حکومت مغولان می پردازد. مغول ها که از سال 616 ه به رهبری چنگیز خان مغول به ایران حمله می کنند، حکومتی را تحت عنوان ایلخانیان در ایران تاسیس می کنند. شیرین بیانی ادعا می کند که در هیچ دوره ای از تاریخ ایران، به اندازه ی دوره ی حکومت مغولان برابری بین زن و مرد دیده نمی شود و این برابری علاوه بر قدرت بسیاری که زنان در تمامی عرصه ها کسب کردند، با مغولان به ایران آمد و با مغول نیز از ایران رخت بربست. او ابتدا به وضعیت زنان در خانواده و ازدواج پرداخته است که ابعادی از وضعیت اجتماعی زنان را پوشش می دهد. پس از آن نیز به وضعیت قدرت زنان در طبقات مختلف می پردازد که زنان هر طبقه چه میزان قدرتی را تجربه می کنند. در فصل پایانی نیز، شیرین بیانی، به توصیفی از وضعیت و شخصیت چند زن مهم و پرقدرت مغول پرداخته است.