یادداشت راضیه بابایی

        کتاب ایران در آستان تغییر از مجموعه داستان فکر ایرانی( مجموعه نه جلدی ) به سیر اندیشه در ایران می پردازد. جلد اول این مجموعه  از آغاز تمدن ایران شروع می‌شود و در این جلد که هشتمین کتاب از این دست است، اواخر حکومت صفویان، دوران افشاریه و زندیه و قاجاریه تشریح می‌گردد. نویسنده در پیشگفتار به ذکر این نکته پرداخته است که نقل تاریخ از تمام زوایا و جوانب  از اهداف او نبوده است بلکه تنها می‌خواهد به اندیشه ها و تفکراتی که در بستر جامعه، مردم و حکومتها موجود بود، بپردازد.  او به افراد و شخصیتهای تاریخی تا اندازه ای نزدیک می‌شود که در مسیر نگارش به کار بیاید و ردپای افکار و اعمال آنها را  در فضای اندیشه و افکار  ایرانیان و جامعه آن روز دنبال کند. نویسنده سعی کرده است به ساده ترین صورت ممکن وقایع تاریخی را بیان کند و به جهت ارتباط بهتر مخاطب نوجوان با کتاب در هر خط به پانویس ارجاع نداده است و منابع را در انتهای اثر آورده است و در حد امکان از موضع گیری نسبت به یک اندیشه دوری کند و گزارش و روایتی بی طرفانه از تاریخ ارائه دهد.

این کتاب در 8 فصل با اسامی خلاقانه و نوجوان پسند به رشته تحریر در آمده است.  تصاویر، اسناد، عکسها ونقاشی های دوران قاجار  و بقیه حکومتها به متن سنجاق شده است. رفتارهای خشن نادر شاه افشار و قدرت نظامی او به اختصار آورده شده است. مخاطب متوجه می‌شود هرگاه حکومت به فکر جهان گشایی و گسترش مرزها باشد، علم و آگاهی و دانش اندوزی به حاشیه می‌رود.در حکومت زندیه نیز به دلیل کوتاهی عمرش، جز آبادانی پایتخت ، اتفاق بزرگ دیگری را به ثمر نرسانده است. راه و روش خشن نادر آتش انتقام را در میان بزرگان ایل قاجار برافروخت. آتشی که در زمان افشاریه و زندیه گریبان شاهان را گرفت و در نهایت قاجاریان توانستند حکومت ایران را به دست بیاورند.
نکته مهمی که مخاطب از جزییات تاریخی این کتاب در می‌یابد شناخت دوران تجددخواهی و روشنفکری در ایران است. در دوره قاجار بدون اینکه به ریشه تغییرات اروپا  یعنی فلسفه و اندیشه جدید اروپا توجه شود، اصلاحاتی در ایران فقط با تکیه بر ظواهر دنیای غرب صورت گرفت.
معرفی امیر کبیر و سایر دولتمردان اروپا رفته و اروپا دیده، تغییرات در حکومت و جامعه، مدارس جدید، مسیر فلسفه و اندیشه صدرایی و اشراقی در ایران و بررسی هنر که در دربار ایران جان گرفت و متولد شد، از مواردی است که اثر به آن پرداخته است.
نکته منفی کتاب نداشتن خط زمانی است. به عنوان مثال وقتی از حاجی بابای اصفهانی در صفحه 29 صحبت می شود مجددا نکات مربوط به دانش آموختگان غرب  و حاجی بابا در صفحه82 هم تکرار می‌شود  .بهتر بود هر چه مطالب به ترتیب گفته میشد و نویسنده بعد به سراغ نفر دیگری برود. این روش نیاز به تکرار و یاداوری را در فصول مختلف کاهش می‌دهد و از حجم کتاب نیز کم می‌کند. همچنین با تمام نکات مثبتی که این اثر دارد دور از انتظار است که مخاطب نوجوان به سراغ کتابی صرفا تاریخی برود. کاش ناشر و نویسنده خلاقیت بیشتری در روش اجرا و انتقال مطلب به خرج می‌دادند.