یادداشت مسیح ریحانی

        این کتاب با عنوان «تفتان زرد» با ترجمه‌ای از «عارف جمشیدی» توسط «نشر رایبد» در پاییز ۰۳ در ایران منتشر شده است.

کتاب را یک‌نفس و بی‌وقفه خواندم و در سطر به سطرش به یاد شریفِ «سال‌های ابری» و اشرفِ ادبیات ایران، عالی‌جناب «علی‌اشرف درویشیان» بودم. نوع روایت، حضور کودکان و خانواده‌هایی که در حاشیه زیست می‌کنند و غم‌ها و رنج‌های‌شان نادیده گرفته می‌شوند؛ همه و همه یادآور آثار بی‌نظیر ایشان برایم بود.

کتاب مجموعه‌ای است متشکل از ۱۲ داستان کوتاه از «یاشار کمال» نویسنده‌ی کُرد اهل ترکیه که از معروف‌ترین نویسندگان ترکیه در جهان است. همچنین او نخستین نویسنده‌ی ترکیه‌ای بود که نامزد نوبل ادبیات شد.
همان‌طور که در پشت جلد کتاب هم آمده است، «تفتان زرد» جزو اولین آثار «یاشار کمال» است و همه‌ی دوازده داستان این کتاب در اقلیم فلات آناتولی و در میانه‌ی قرن بیستم می‌گذرد. تسلط «یاشار کمال» بر روایت‌های کوتاه و عمیق از همین نخستین آثارش هویداست.

قصه‌ها در روستاهای آناتولی و میان مردمان ساده و رنج‌دیده روایت می‌شود، جایی که طبیعت نامهربان، فقر و مناسبات اجتماعی سخت، زندگی را به چالشی روزمره تبدیل کرده است. با این حال، «یاشار کمال» با زبان شاعرانه‌اش در میانه‌ی رنج‌ها و اندوه‌ها، لحظاتی از امید و انسانیت را نیز به تصویر می‌کشد. تلفیق واقع‌گرایی و نقد اجتماعی با چنین نثر شاعرانه‌ای را شاید بتوان برجسته‌ترین خصیصه‌ی داستان‌های کوتاه کتاب «تفتان زرد» دانست. به یک‌معنا در عین‌حال که «یاشار کمال» در حال روایت زندگی دشوار مردمان کم‌برخودار است، دست خواننده را می‌گیرد و با توصیف‌های شاعرانه‌اش او را به دل مزارع و  روستاهای آناتولی می‌برد.

داستان‌های کوتاه کتاب پر از شخصیت‌هایی است که درگیر مبارزه با شرایط زندگی‌شان هستند: کشاورزانی که با زمین و طبیعت سرسخت می‌جنگند، خانواده‌هایی که در فقر دست‌وپا می‌زنند، یوسف که در حسرت یک شلوار سفید است و شخصیت‌های بسیار دیگر که هر کدام‌شان هنرمندانه پرداخت شده‌اند، بی‌آن‌که در کلیشه‌ها اسیر شوند.

مطالعه‌ی این اثر را به همه توصیه می‌کنم. این کتاب موجب می‌شود که درک عمیق‌تری نسبت به فرهنگ و زندگی مردمان عادی ترکیه به دست آورید. گرمای ناب روایت‌های این کتاب تا مدت‌ها در ذهن خواننده باقی می‌ماند.