یادداشت

        داستان دو نفر که هنرخوانده و منتقد هنر هستند. هر دو عاشق نقاشی‌ای به نام مغاک سن‌سباستین شدند و در مورد آن کتاب‌ها نوشته‌اند و آن را بهترین اثر نقاشی تاریخ می‌دانند. بعد از مدتی رابطهٔ میان آنها شکرآب می‌شود و حالا اشمیت لحظه‌های آخر عمرش را سپری می‌کند و از راوی می‌خواهد که در برلین به دیدارش برود... 

اصلا کتاب جالبی نبود. با اینکه در قطع جیبی چاپ شده و فقط ١۵٠ صفحه‌ست اما خیلی از این صفحات و بخش‌ها زائد هستند و یا بارها یک موضوع را تکرار کرده‌اند...