یادداشت ناصر حافظی مطلق

        انسان‌ها، هیچ جا خانه نمی‌شود
The Humans, There’s no place like home

"انسان‌ها، هیچ جا خانه نمی‌شود" (The Humans, There’s no place like home)  کتابی است نوشته‌ی نویسنده‌ی انگلیسی؛ "مت هیگ" (Matt Haig)؛ که در سال 2013 میلادی نگاشته شده است و در سال ۱۳۹۴ توسط "گیتا گرکانی" به فارسی برگردانده شده و در "انتشارات هیرمند" به چاپ رسیده است. اگرچه این اثر "هیگ" در رده‌ی آثار ادبیات گمانه‌زن و زیررده‌ی "علمی- تخیلی" قرار می‌گیرد اما چاشنی هجو توأم با نقد او کمی فضای داستان را متفاوت کرده است. به شکل خلاصه باید این اثر را به‌عنوان سفرنامه‌ی یک موجود فضایی در نظر گرفت که با هویت پنهان و در قالب یک مأموریت عجیب به زمین می‌آید و با موجودات خنده‌دار و قابل‌ترحم و خنگی به نام انسان مواجه می‌شود که برای پاک کردن صورت‌مسئله فناپذیری خود توهماتی به نام احساس و عشق را آفریده‌اند. اگرچه در روال داستان، خود راوی هم به‌تدریج به زندگی انسانی و زیبایی‌های آن خو می‌گیرد اما هجو اولیه‌ی کلان اثر تا انتهای کتاب در ذهن مخاطب باقی است. آدم فضایی داستان خود را به‌جای یک پروفسور ریاضی به نام "اندرو مارتین" (Andrew Martin) جا می‌زند و مأموریتش جلوگیری از دست‌یابی انسان‌ها به کشفیات ریاضی مهمی نظیر قواعد نامکشوف اعداد اول است. "اندرو مارتین" واقعی ظاهراً تا مرحله‌ی قابل قبولی به این کشفیات نزدیک شده و لذا نابود و یک آدم فضایی جانشین او می‌شود که به‌تدریج خلق‌وخوی انسانی پیدا می‌کند. نام "اندرو مارتین" برای علاقه‌مندان به ادبیات علمی- تخیلی آشنا است. این نام متعلق به رُباتی در داستان "انسان دو قرنی" نوشته‌ی "آیزاک آسیموف" است.