این روزها که استکبار جهانی و توطئه گران بین المللی، بیش از همیشه مشغول فتنه انگیزی و آشوبگری هستند و با افزایش اختلاف و تنش میان مسلمانان شیعه و سنی در نقاط مختلف به حفظ قدرت خود و سوء استفاده از منابع سرزمینهای اسلامی مشغولند، ارزش و اهمیت ارتباط سالم مذهبی و گفتگوی علمی بر اساس نقاط اشتراک و موارد اتفاق آشکار می‌شود. 
بسیاری از عالمان مسلمان - چه از شیعیان و چه از اهل سنت- در طول قرن گذشته برای تحقق این هدف کوشیده اند که بی تردید بزرگترین و مشهورترین آنان علامه سید عبدالحسین شرف الدین است. 
او دانشمند برجسته و مجاهد بزرگی بود که در عمر بابرکت خود منشأ خدمت‌های بزرگ شد و آثار مهم و سرنوشت سازی را بنیان نهاد و چنان مورد قبول و احترام عموم بود که در مصر و عربستان هم مانند عراق و ایران از او با تجلیل و تقدیر استقبال می‌شد تا جایی که وی تنها عالم شیعه است که در تاریخ مسجدالحرام امام جماعت شده و اهل سنت همراه پادشاه حجاز به او اقتدا کرده اند.  
شیخ آقابزرگ تهرانی او را چنین وصف می‌کند:«شرف الدین یکی از افتخارات این روزگار است، و یکی از آیات بزرگ خداست که در عصر حاضر طلوع کرده است. برای این سده اسلامی همین بس که این نابغه یگانه در آن ظهور کرده است» و سپس با اوصافی متنوع جایگاه باشکوه علمی و اجتماعی او را شرح می‌دهد. 
یکی از مهمترین آثار ماندگار این عالم فرزانه کتاب ارجمند و مشهور «المراجعات» است که بر اساس هماهنگی و توافق میان او با شیخ الازهر مصر تألیف و تدوین شد. 
این کتاب که آن را از برجسته ترین آثار ارزشمند قرن چهاردهم اسلامی به شمار آورده اند، مجموعه ١١٢ نامه است که میان ایشان و شیخ الإسلام سلیم بِشْری مفتی مصر و رییس دانشگاه الأزهر قاهره رد و بدل شده است و عنوان «المراجعات» به همین تبادل نامه‌ها اشاره دارد. 
در این نامه‌ها موضوعات مختلف اختلافی میان اهل سنت و شیعیان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با شیوه ای عالمانه و احترام آمیز به پرسش‌های طرف مقابل پاسخ داده شده است. 
این مجموعه منحصر به فرد و استثنایی در عین حال نمونه ای عالی برای تبیین شیوه صحیح مناظره علمی ارائه می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان صادقانه و دور از  پیشداوری و بدون تعصب و جنجال در جستجوی حقیقت برآمد و برای یافتن حق کوشید و یاری جست.   
علامه محمدرضا حکیمی در کتاب شرف الدین با اشاره به همین رویکرد می‌نویسد:«بیان دلایل مذهبی و توضیح مبانی جهان بینی هر مذهب، در داخل اقالیم اسلام، زیانی به «آرمان بزرگ اتحاد» نخواهد رسانید، به شرط آن که نویسندگان و گویندگان، از نقل مطالب ضعیف پرهیز کنند، تهمت و افترا نزنند، ادب را رعایت نمایند، و اخلاق اسلامی و شئون برادری را ملحوظ دارند» 
شاید همین تلاش صادقانه دو طرف برای جستجوی حقیقت زمینه موفقیتهایی مانند دارالتقریب را فراهم ساخت و منجر به صدور فتوای مشهور شیخ محمود شلتوت در تأیید مذهب شیعه به عنوان مذهب پنجم اسلامی و جواز عمل به احکام شرعی آن شد. 
کتاب «المراجعات» سالها بعد از زمان مکاتبات به چاپ رسید و بعد از استقبال گسترده مخاطبان در کشورهای اسلامی، به زبانهای مختلف ترجمه گردید. 
این کتاب که نخستین بار به همت یک بازرگان ایرانی مقیم لبنان چاپ شده بود، در ایران نیز بارها به فارسی ترجمه شده و اکنون چندین ترجمه از آن با عناوین مختلف موجود است.
یکی از این ترجمه‌ها «مناظرات» نام دارد که در زمان حیات مرحوم شرف الدین  به قلم مرحوم آیت الله علامه سردار کابلی نگاشته شد و به همت استاد فرزانه مرحوم کیوان سمیعی به چاپ رسید. 
مرحوم سردار کابلی که خود از دانشمندان برجسته قرن اخیر هستند -چنان که ایشان را از نظر وسعت و تعدد حوزه‌های تسلط علمی و تخصصی به شیخ بهایی تشبیه می‌کنند- در این ترجمه کوشیده تا با وفاداری بسیار شدید به متن اصلی، ظرافتهای مباحث اعتقادی و نکته‌های تاریخی یا قرآنی و حدیثی را به مخاطب فارسی زبان منتقل کند. 
هر چند این ترجمه به دلیل وسواس نگارش و احاطه علمی مترجم و پاورقی‌های سودمند قابل توجه است ، اما ترجمه‌های دیگر کتاب «المراجعات» به زبان فارسی همه خوب و بعضا روان تر و شیواتر هستند.  


(به تاریخ ۱۴۰۰/۴/۲۰ از سری یادداشت‌ها برای روزنامه شهرآرا)