زیگموند فروید، روانشناس و متفکر معاصر اتریشی غیر از آثار بزرگ و تخصصی خود مثل تعبیر رویا که عمدتا به حوزه روان شناسی اختصاص یافته است، همواره به مسائل تاریخی و ادبی و اجتماعی نیز توجه داشته و کوشیده با نگرش عمیق و تاثیرگذاری که در روانکاوی وضع کرده، پدیده های اجتماعی را نیز مورد بازنگری قرار دهد، کاری که بعد از او از طریق روانکاوان و اندیشمندان فراوانی پی گرفته شده است. روانشناسی توده یی و تحلیل اگو که در سال 1921 یعنی دوازده سال پیش از به قدرت رسیدن جنبش نازیسم در آلمان منتشر شده است، یکی از این آثار است. او در ابتدای این کتاب که اخیرا توسط سایرا رفیعی ترجمه شده و به همت نشر نی منتشر شده است، تمایز میان روانشناسی فردی و روانشناسی توده یی را نفی می کند و به توضیح پدیده یی اجتماعی از منظر روانکاوی می پردازد. این همان کاری است که او در آثار دیگرش مثل موسی و یکتاپرستی، تمدن و ناخرسندی های آن، توتم و تابو و آینده یک توهم انجام می دهد. با این تفاوت که صورت بندی آگاهانه استفاده از مفاهیم روانکاوانه برای توضیح پدیده های اجتماعی نخستین بار در روانشناسی توده یی صورت می گیرد. او خود در نامه یی که در مورد کتاب به رومن رولان نویسنده می نویسد، تاکید می کند که «گمان می کنم که (این کتاب) راهی باز می کند که می تواند از تحلیل فرد به فهم جامعه برسد». روانشناسی توده یی در مجموعه آثار فروید و از دید تاریخ روانکاوی نیز جایگاه خاصی دارد. مفهوم اگو ایده آل که بعدها فروید آن را سوپر اگو نا نهاد برای نخستین بار در درباره خودشیفتگی و به شکلی بسیار فشرده و مختصر طرح شد. این مفهوم در روانشناسی توده یی بسط پیدا کرد و بنیانی شد برای نظریه ساختاری ذهن-متشکل از ایده، اگو و سوپر اگو- که در تحلیل ها جایگزین نظام توپوگرافیک ذهن شامل ناخودآگاه، پیش آگاه و خود آگاه شد و فروید تا آخر از آن استفاده کرد. این کتاب زمینه استفاده نظریه پردازان اجتماعی گوناگون را از روانکاوی فراهم آورد. مکتب فرانکفورت از رابطه دوجانبه روابط اجتماعی و روانشناسی فردی که روانکاوی فروید مطرح ساخت بهره بسیار گرفت. برخی از مقالات تئودور آدرنو مثل نظریه فرویدی و الگوی تبلیغات فاشیستی و برخی مفاهیم مهم او چون شخصیت اقتدارگرا و نیز مقاله جامعه شناسی و روانشناسی متاثر از اثر فروید است. جامعه شناسانی مانند تالکوت پارسونز نیز که بر لزوم استفاده از روانکاوی در مطالعات جامعه شناختی تاکید داشتند، مفهوم سوپر اگو را نقطه تلاقی جامعه شناسی و روانکاوی دانسته اند؛ مفهومی که برای نخستین بار در کتاب روانشناسی توده یی و تحلیل اگو آمده است.