کتاب حاضر، داستانی تاریخی است که در آن «مه لقا» دختر «س ـ الممالک»، یکی از ملاکان تهران است. مادر او «تاج الملوک» بعد از مرگ پدر دلباخته «قدیربیک» می شود و «مه لقا» را مانع وصال می بیند. «قدیربیک» خواستار ازدواج «مه لقا» با برادرزاده خود «ورشو» است که روسی و قفقازی است. «تاج الملوک» و «قدیر بیک» به هر حیله و نیرنگی نمی توانند «مه لقا» را راضی به ازدواج با ورشو کنند و بالاخره تصمیم به ربودن و فرار او از تهران به رشت کرده و سپس نقشه ازدواج اجباری او را با ورشو طرح ریزی می کنند. اما با کمک «آفاق» که دلباخته ورشو است و «غلام» یکی از جوانان متعصب و غیرتمند ناکام می مانند. «آفاق» دخترخاله «مه لقا» روزی برای دیدن «ورشو» می رود و خود را معرفی می کند. «ورشو» به خیال خود که او خود «مه لقاست» که نقش بازی می کند و خود را دخترخاله «مه لقا» می خواند عاشق او می شود. این اشتباه نتایج بس عجیب و غم انگیز و پرماجرایی در پی دارد که در این داستان به نگارش درآمده است.