تاریخ تشیع در پنج قرن اول را می توان مهم ترین دوران شیعه قلمداد نمود.تشیع در این دوران به عنوان یک نظام فکری منسجم شکل گرفت و آنچه که امروزه در میان شیعیان از آموزه های حدیثی،فقهی،کلامی وجود دارد.ثمره تلاش های امامان شیعه،اصحاب ایشان و دانشمندان و محدثان این دوره است.علاوه براین بسیاری از آیین ها و رویه های اجتماعی شیعی نیز در همین دوران شکل گرفته اند که پیوندی تنگاتنگ با اعتقادات اساسی مذهب تشیع،به ویژه موضوع امانت دارند.بحث از تاریخ اجتماعی تشیع می تواند در کنار مباحث تاریخ فکر شیعه سودمند باشد.تاریخ اجتماعی شیعه و تاریخ فکری تشیع از یکدیگر تفکیک پذیر نبوده و این دو را باید به همراه یکدیگر در تحلیل تاریخ تشیع در نظر گرفت . تاریخ اجتماعی شیعه نقش به سزایی در شناخت فضای حاکم بر جامعه شیعه در سه قرن اول دارد و می تواند به نوعی پیش نیاز مطالعات تاریخی فکر تلقی شود.در این مقالات تلاش شده است نگاهی کوتاه و اجمالی به وضعیت اجتماعی شیعه در پنج قرن اول افکنده شود.