مجموعه ی حاضر به شرح زندگی و آثار بیش از پنجاه تن از متفکران، فلاسفه، نویسندگان، هنرمندان، و نظریه پردازان مرجع جهان از دوران باستان تا آغار قرن بیستم اختصاص دارد؛ ضمن آن که نخست دوران باستان (آنتیک) و قرون وسطی، سپس روند اندیشه، ادبیات، و معرفت در دوران رنسانس و روشنگری، در ادامه دوران پیش رمانتیک و رمانتیک، و سرانجام عصر واقع گرایی بررسی گردیده است که هم زمان با دوران ظهور نویسندگان و متفکران بزرگ و رونق اندیشه های سیاسی تا آغاز قرن بیستم است. در کتاب زمینه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی پیدایش هر دوران تحلیل شده و تلاش گردیده علاوه بر تحولات مهم و دوران ساز هر عصر، به پنج پرسش بنیادی مربوط به آن دوران پاسخ داده شود؛ پرسش در خصوص چرایی، چگونگی، زمان ، مکان، و علت پیدایش هر دوران. براین اساس، در کتاب، نخست، مهم ترین مشخصات هر عصر از نظر سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی بیان گردیده و سپس زندگی و شخصیت چهره های اصلی هر عصر پیش کشیده شده و به ویژه شرایطی بررسی شده که به شکل گیری اندیشه و روش آنان یاری رسانده است. هم چنین، مهم ترین آثار آنان تحلیل و بررسی شده است؛ تحلیلی براساس شخصیت پردازی، محیط، توطئه، سبک، هنر راوی، و پیام و جوهر اصلی تفکر نویسنده.