حضرت علی (ع): اگر فرضا میخواهید غرور ملی و تعصب داشته باشید، نسبت به فضائل و مکارم و صفات حسنه تعصب داشته باشید؛ با خود بگویید چرا فلان ملت عالم است و ما عالم نیستیم پس بکوشیم تا به آنها برسیم و از انها هم جلوتر برویم، چرا فلان ملت اخلاق و عادات و روابط اجتماعیشان از ما بهتر است پس بکوشیم که مانند آنها باشیم و بلکه از آنها در درستی و امانت و فداکاری و حسن اخلاق جلوتر برویم؛ تعصب شما در جهت نزدیک شدن به حقیقت باشد نه در جهت دور شدن از آن.

یکی از چیزهایی که مذموم است درازی آرزوست که در زبان دین «طول امل» نامیده می شود. طول امل همین روحیه تضییع وقت است به امید اینکه در آینده طولانی جبران میکنم، همان آینده ای که کسی نمی‌تواند اطمینان داشته باشد در ساعت بعد و لحظه بعد چه بر سرش می آید.

اگر روح را به حال خود بگذاریم دائماً در میان خاطرات گذشته خود در گردش و حرکت است، مثل این است که به دور خود بچرخد، گامی به جلو برنمی دارد. استاد مطهری، حکمت‌ها و اندرزها، ج 1، ص43

کار و فعالیت موجب سرگرمی فکری است؛ یعنی فکر انسان متوجه اصلاح کار خویش است و این به نوبه خود دو نتیجه دارد: یکی اینکه دیگر مجالی برای فعالیت قوه خیال و هوس‌های شیطانی باقی نمی ماند؛ دیگر اینکه فکر انسان عادت میکند که همواره منظم کار کند، از بی انتظامی و پریدن از یک شاخه هوس به شاخه دیگر خلاص گردد.