یادداشت فاطمه محمدزاده
1401/1/12
3.8
11
کتاب « چرا ادبیات؟ » مجموعه ای از دومقاله، یک سخنرانی و یک مصاحبه است.
در فصل اول که همنام با عنوان کتاب است، نویسنده «ماریو بارگاس یوسا» سعی در بیان اهمیت و محوریت ادبیات و خواندن و نوشتن دارد. سپس با تأسف بر جامعه‌ای که خود را از لذت خواندن محروم می‌کند، بیان می‌کند که جامعه بدون ادبیات محکوم به توحش معنوی و از دست دادن آزادی است.
او با سعی در اثبات اینکه ادبیات یکی از اساسی‌ترین و ضروری‌ترین فعالیتهای ذهن است نهایتاً با بیان دلایلی لزوم و اهمیت جایگاه ادبیات در زندگی ملت‌ها را بیان می‌کند. که البته به نظرم همین مقاله اول با عنوان چاپ شده روی کتاب تطبیق بیشتری دارد.
در فصل دوم باعنوان « فرهنگ آزادی»، نویسنده سعی در اقناء مخاطب مبنی براینکه جهانی شدن که خود معلول مدرنیزاسیون است، تنها راه رسیدن به آزادی فردی است. هویت جمعی را یک افسانه ایدیولوژیکی و شالوده ناسیونالیسم ابراز می‌کند.
و با این جمله ادعای خود را تأیید و تکمیل می‌کند که : « تلاش برای تحمیل هویت فرهنگی بر مردم همانا محبوس کردن و محروم کردن ایشان از ارجمندترین آزادی‌هاست، یعنی آزادی گزینش اینکه چه باشند، چگونه باشند و چه کسی باشند».
سپس میگوید فرهنگ باید آزاد زندگی کند، و همواره در رقابت با فرهنگ‌های دیگر باشد. این رقابت فرهنگ را نوسازی می‌کند و جانی تازه در آن می‌دمد و به آن امکان می‌دهد تا تحول پذیرد و خود را با جریان مداوم زندگی سازگار کند. او معتقد است جهانی شدن فرهنگ‌های محلی را از میان برنمی‌دارد بلکه خاکی حاصلخیز برای شکوفایی آنهاست.
در فصل سوم با عنوان « آمریکای لاتین: افسانه و واقعیت؛ » نویسنده از استادش پوراس بارنچه‌ئا به‌عنوان مورخی چیره‌دست و همه چیزدان در زمینه کشف پرو به دست اسپانیایی‌ها یاد می‌کند و از چگونگی کارکرد ادبیات و فرهنگ در رشد یا سقوط امپراتوری اینکاها (سرخپوستان بومی) که بر دست کم ۲۰میلیون نفر حکمرانی می‌کردند میگوید. وقایع‌نامه‌ها را بررسی می‌کند و از توان توسعه اجتماعی رفاهی عظیم این امپراتوری میگوید که باوجود تمام عظمتش به دلیل فرهنگ انفعال و اطاعت مطلق از اینکا(پادشاه_خداوندگار) و عدم توانایی تفکر فردی اعضای جامعه، بدست فقط حدود ۱۸۰نفر اسپانیایی سقوط کرده و نابود می‌شود.
در ادامه نویسنده از کسانی که امپراتوری اینکا را نابود کردند و کشوری بنام « پرو » را پدید آوردند میگوید؛ از اینکه در طول سه قرن بعد از آن واقعه جمعیت اینکا از بیست میلیون به شش میلیون کاهش یافته بود. و نهایتاً یادآوری می‌کند که در کشور‌هایی چون شیلی و آرژانتین فرهنگ بومی در دوران جمهوری و نه در عصر استثمار، به گونه‌ای نظام‌مند قلع و قمع شد؛ فلذا بر لزوم حفظ فرهنگ بومی تاکید می‌کند. و نیز از نوعی آپارتاید محتاطانه و گاه ناخودآگاه اما بسیار مؤثر در حکمرانی کشورها میگوید.
در مجموع بخش دو و سه به جامعه‌شناسی فرهنگی جوامع درحال توسعه آمریکای لاتین می‌پردازد.
در فصل چهارم و پایانی کتاب باعنوان « سرخوشی و کمال» مضمون حدود ۴۵ مصاحبه با یوسا آورده شده است. که به نظرات شخصی یوسا در رابطه با ادبیات، و چرایی و چگونگی نویسنده شدنش، و پاسخ به سؤالاتی درمورد رمان‌هایش می‌پردازند.
در کل این کتاب را به همه علاقمندان حوزه ادبیات پیشنهاد میکنم.
(0/1000)
نظرات
تاکنون نظری ثبت نشده است.