یادداشت محمد رضا

        شخص اگر آگاه شود که، هر روز در حال انجام کنش‌های انسانی است، آن زمان است که به قول کافکا(همین رمان) فهمیده است که با یک حشره یا سوسک تفاوتی ندارد(یا به‌قولی به سوسک تبدیل شده است).
در نتیجه از چیزی که هست بیزار می‌شود.
این رمان با زیبایی کامل، این بیزاری و جدا شدن از خلق را به‌تصویر کشیده است.