یادداشت محمدمهدی فلاح

        از جمله معدود کتاب‌های تألیفی دربارۀ کیرکگور که هرچند نواقص ریزودرشتی زیادی داشت (از ترجمۀ مغلق و ناصحیح برخی واژگان تا توصیفات بعضاً ناصحیح) ولی در مجموع بالاتر از سطح معمول کیرکگورشناسی‌های ایرانی بود و همدلانه نوشته شده بود. کتاب جزء سری دوم مجوعه‌ای موسوم به فریدیه است که البته از جزئیات آن مجموعه خبری ندارم. ولی آنچه مسلم است آن است که مؤلف عمیقاً متأثر از فردید است و درجای‌جای بحث در پانویس به ترجمه‌ها و توضیحات فردید اشاره دارد که حاصل حضور او در کلاس‌های درس فردید است. از این حیث کتاب خود دارای بار و ارزشی تاریخی است، هرچند به‌لحاظ محتوای ضعف کار خصوصاً در پیونددادن اگزیستانسیالیسم و سنت عرفانی پیشین اسلامی هویدا است.

کتاب شامل یک مقدمۀ مفصل از زندگی‌نامه کیرکگور است که هرچند مشخصاً از کتاب‌های دیگر اقتباس شده ولی درنهایت محصول ارزشمندی بدست آمده است. در فصل‌های بعدی چندواژۀ اصلی اندیشه کیرکگور بادقت شکافته می‌شوند و خصوصاً بر نسبت آن با سنت مسیحی تأکید می‌شود که بسیار مهم است و غالباً مغفول.