یادداشت امیرمحمد جعفرزاده

        ◇نسخه چاپی
این کتاب مدت‌‌ها بود ذهنم را قلقلک می‌داد تا بخوانمش و خواندمش و عجب تجربه‌‌ی جذابی بود!

 به نظرتان جالب نمی‌شد حداقل یه نفر  پیدا می‌شد همان ماه‌های آخر منتهی به انقلاب کمی با شاه صحبت می‌کرد و به او کمک می‌کرد تا هرکاری لازم است برای برگرداندن اعتماد به خودش انجام دهد؟ یا چه می‌دانم دوست نداشتید بدانید روحیه‌ و احوالات شاه در روزهای آخر حضورش در ایران چگونه بود؟  شما را نمی‌دانم اما اگر نویسنده‌ای چیزی بودم درنگ نمی‌کردم در نوشتن چنین رمانی.

 اما نیازی به رمان نیست‌! این کاری است که احسان نراقی، فیلسوف و جامعه‌شناس، مشاور فرح پهلوی و بنیان‌گذار موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی انجام داد. یک جلسه که چه عرض کنم  هشت جلسه با شاه دیدار داشت! این دیدارها از اول مهر ۱۳۵۷ تا ۲۴ دی همان سال(درست چند روز قبل از ۲۶ دی، روزی که شاه از ایران رفت!) انجام شد. او به دلیل احساس وظیفه در برابر کشور و تاریخ آن این کتاب را نوشته است و چه دلیل جالبی!

  نویسنده در قسمت اول که حاصل گفتگوی خصوصی او با شاه است، به امید مجاب ساختن شاه درباره‌ی اقدام به پاره‌ای از اصلاحات و عمل کردن به اجرای قانون اساسی با وی گفت‌‌وگو می‌کند  و همچنین به بررسی و نقد نقاط ضعف حکومت او می‌پردازد. و عجب سوال‌هایی می‌پرسد و چه گفت‌‌وگوهای خوبی بین آنها رد و بدل می‌شود! کلاس درس تاریخی است برای خودش!  جملات درخشان کم ندارد گفت‌‌وگوی آنها. 

شاید بگویید خب همین کافی است برای اینکه قانع بشویم کتاب را بخوانیم. اما کمی دیگر دندان روی جگر بگذارید! اگر بگویم بعد از انقلاب چند بار  دستگیر می‌شود چه؟ بخش دوم به جذابی بخش اول است. تازه در زندان با تفکرات مختلف افراد زندانی مثل مارکسیست و  مجاهد خلق آشنا می‌شود و گپ زدن با آنها باعث می‌شود هم دانسته‌های خودش افزایش پیدا کند و هم کلی اطلاعات تاریخی به من خواننده اضافه شود. در واقع او از توصیف  خصوصیات نگهبانان در زندان، بازجویان و بازپرسان، حکام شرع دادگاه‌ها و نیز چگونگی گذران ایام زندانیان در زندان دریغ نمی کند.  توصیفات جامعه‌شناختی و روان‌شناختی او بسیار خواندنی است. 

دکتر احسان نراقی  کتاب را به زبان فرانسوی نوشته و  آقای سعید آذری آن را به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب از آن کتاب‌هاست که بعد خواندنش حتماً به افراد دیگر پیشنهادش می‌کنید. آخر باعث می‌شود کمی واقع‌بینانه‌تر به ماجرا نگاه کنید، خیلی از ماجراها...

🔵در بخشی از متن عین جملات کتاب را آوردم.