یادداشت مجتبی شاهسون

        آرتور آسا برگر، نویسنده کتاب "دورکیم مرده است"، تلاش کرده تا از طریق روایت یک داستان، مخاطبان کتابش را با نظریه اجتماعی آشنا سازد. برای انجام این منظور، او داستانی پلیسی و جنایی انتخاب کرده است. ارتور آسا برگر بیان می‌کند که آموزش دادن نظریه اجتماعی که در قرن بیستم ارائه شده است، برای مخاطبانی که در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنند سخت است زیرا فهم این نظریات برای خوانندگان دشوار است. در نتیجه داستان می‌توانسته روش خوبی برای آشنا سازی مقدماتی مخاطبان با نظریات این قرن باشد. طبعا آرتور اسا برگر نمی‌توانسته تمامی نظریه پردازان قرن نوزدهم و بیستم را در این داستان بگنجاند، از این رو، او دست به انتخاب معدود نظریه پردازان مهم این دوره زده است. او، امیل دورکیم، ماکس وبر، زیگموند فروید، بئاتریس وب، ولادیمیر لنین ، دبلیو.ای.بی دوبوآو گئورک زیمل را انتخاب کرده است. لازم به ذکر است که ولادیمیر لنین، درواقع نمایانگر اندیشه کارل مارکس است و بدان جهت که در زمان روایت داستان همه‌ی این نظریه پردازان زنده بوده اند غیر از کارل مارکس، ارتور اسابرگر، ولادیمیر لنین را که در زمان منتخب داستان زنده است، مطرح کرده. 
داستان کتاب حول یک کنفرانس اجتماعی شکل می‌گیرد. کنفرانسی با عنوان "پیشرفت اجتماعی در آینده" در شهر لندن برگزار می‌شود. تمامی نظریه پردازان مورد نظر، برای سخنرانی در این کنفرانس به لندن آمده اند. داستان در فصل اول اینگونه آغاز می‌شود که ماریان وبر، همسر فمنیست ماکس وبر، به دیدار شرلوک هلمز، کارآگاه مشهور در این زمان، می‌رود و از او درخواست کمک می‌کند. او مطرح می‌کند که همسرش ماکس وبر، دچار اختلال روانی است و ممکن است به خود یا دیگران آسیبی بزند. پس از آن، اتفاقی مهم رخ می‌دهد. در یک شب نشینی خصوصی که تمامی نظریه پردازان در آن جمع شده اند، ماکس وبر و امیل دورکیم درگیر بحث می‌شوند، امیل دورکیم توسط ماکس وبر مجروح می‌شود، در همین زمان الماس یکی از نظریه‌پردازان گم می‌شود. دورکیم نیز پس از شام به اتاق خود باز نمی‌گردد و اطلاعی هم از او در دست نیست. 
در طول بازگویی این داستان، نویسنده تلاش کرده است از خلال دیالوگ‌های شخصیت ها، نظریات اجتماعی و فلسفی آن هارا مطرح کند. او هم چنین نگاه مختصری به زندگی آن ها نیز دارد. ابتدای هر فصل نیز با یک پاراگراف از نظریات اجتماعی یکی از این نظریه پردازان اغاز می‌شود. 
بایستی گفت که این کتاب برای مخاطبان غیردانشگاهی یا دانشجویان ابتدایی رشته های علوم انسانی کتاب مناسبی است تا اشنایی بسیار مقدماتی با این نظریه پردازان پیدا کند. با این حال، کتاب به دلیل آن که مجبور به نگه داشتن خط داستانی بوده است، بازگویی کامل نظریات را فدای خط داستانی کرده است و نمی‌توان این کتاب را مرجع کاملی برای این نظریات دانست.