یادداشت رضا شعبانی
1401/7/18
3.7
5
در هنر نمایش، موضوعات دینی یکی از اصلیترین موضوعات در خلق نمایشنامههای بزرگ است. این گرایش نیز قدمتی دیرین دارد، حتی تعدادی از این نمایشنامهها آیینی و برخی دیگر تاریخی یا معاصر هستند. توجه به موضوعاتی دینی در هنر نمایش بهویژه در غرب ربطی به دوره خاص ندارد، بلکه از رنسانس گرفته، تا مدرنیسم و پستمدرنیسم، باز هم میتوان چنین کارهایی را در هنر نمایش مشاهده کرد. وقتی صحبت از واقعه عاشورا میشود، ذهن همه ما معطوف به وقایع مشهوری میشود که بارها در جریان آن قرار گرفتهایم. در حالیکه زوایای پنهان و ناگفتهای از این واقعه عظیم وجود دارد که برای جذابیت بیشتر میتواند دستمایه نمایشنویسان قرار بگیرد. برای نگارش یک نمایشنامه ابتدا باید به دنبال قصهای پر کشش بود و چه قصهای پرکششتر از واقعه عاشورا با همه فراز و نشیبهای آن؟ لذا در هر لحظه و در هر مکانی میتوان به این کار همت گماشت. در این بزنگاه حساس، نمایشنامهنویسی میتواند با در دست داشتن کتب مرجع (دسته اول) مستند و مقتل،های معتبر در روایت واقعه کربلا چون لهوف سیدبن طاووس، تاریخ طبری و... از مرز بین واقعیت و خرافات به سلامت عبور کند. این مطالب مقدمهای بود برای معرفی یک نمایشنامه درباره واقعه عاشورا: عبدالرحمان شرقامی شاعر، روزنامه نگار، نویسنده، نمایشنامهنویس و اندیشمند اسلامی مصری، نمایشنامهای دارد با عنوان "سِفر خروج". نویسنده در این نمایشنامه براساس تاریخ مستند، قیام امام حسین علیهالسلام و حرکت کاروان ایشان از مدینه تا کربلا را ترسیم میکند و ارجاع به نبرد تاریخی حضرت موسی علیهالسلام با فرعون و همان "سفر خروج" معروف دارد، که درباره خروج قوم بنیاسرائیل از مصر با رهبری حضرت موسی علیهالسلام است. بهاینترتیب شرقاوی با این ارجاع، جنگ همیشگی آزادگی و بردگی و نبرد جاودانه ستمدیده با ستمگر را مورد توجه قرار داده است. او در این نمایشنامه، هر حرکت و سکون را به دقت در جای خود قرار داده و در لباس نظم دهندهای خلاق ظاهر میگردد. در پایان که از بیان مصیبتها بر امام حسین علیهالسلام فارغ میشود، در شکلگیری این نتیجه و پیام در ذهن خواننده ابتکار به خرج میدهد و به زیبایی نشان میدهد که قومی که با امام حسین علیهالسلام جنگید، جنایت آن فراتر از هر مصیبت و فاجعهای است که بر این امت فرود آمده و هر بلا و مصیبتی که بر سر دین پدید آید، ریشه در جنایت کربلا دارد. این کتاب در دو بخش مکتوب شده است؛ که بخش ابتدایی کتاب ۱۳ پرده و بخش دوم ۶ پرده دارد. غلامرضا امامی ترجمه کتاب را به توصیه آیتالله مرعشی نجفی و علامه محمدرضا حکیمی انجام داده است. او میگوید: چند سال پیش که با تبلیغات مغرضانه داعشیان زمان علیه شیعیان روبرو شدم، در اندیشه شدم، نظر یک دانشمند سنی مذهب را درباره واقعه عاشورا بازنشر دهم، تا دریابند میان شیعه و سنی فرقی نیست و عشق به حسینبنعلی علیهالسلام فارغ از هر آیینی است. در صفحه ۲۵۷ کتاب می خوانیم: امام حسین علیه السلام: در اینجا من برای همه دورانها شهید خواهم شد. در وسط این بیابان بیآب و علف. بر جنازه شهید حمله کنید تا نشانهای برای خونخواری انسان باشد. مرگ بهخاطر حقیقت و عدالت... خوشا بهحال کسی که زندگی را به چیزی ارزشمندتر از زندگی میدهد. همیشه مرا یاد کنید. هنگامی که ظلم طاغوتیان شدت یافت مرا به یاد آورید.
7
(0/1000)
نظرات
تاکنون نظری ثبت نشده است.