یادداشت محبوبه طاهری

        مرز باریکی میان آزار کلامی و سخن عادی وجود دارد که لازم است آن را بازشناسی کرد. به نظر نامعقول می‌رسد که فرد بزرگسالی بتواند عامدانه کودکی را با کلام بیازارد. هیچ دلیل منطقی برای این رفتار وجود ندارد. کودکان آسیب پذیرترین اعضای جامعه اند. این احتمال وجود دارد که افرادی که کودکان را با کلام آزار می‌دهند خودشان در کودکی در معرض چنین آزاری بوده‎‌اند. حتی ممکن است آنها از این که شیوه ارتباط برقرار کردنشان با کودکان نوعی آزار محسوب می‌شود آگاه نباشند. کودکان در مواجهه با آزار کلامی واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند. برخی ممکن است با صدای بلند گریه کنند و برخی آرام و برخی دیگر اصلاً گریه نکنند بعضی‌ها ممکن است مقابله به مثل کنند، بعضی دیگر پا پس می‌کشند و صبر می‌کنند تا آزار به پایان برسد. نوع آزار کلامی نیز بر چگونگی این واکنش‌ها اثر می‌گذارد. اگر سر کودک فریاد بکشند ممکن است تنها آن را بپذیرد و یا با درونی شدن این موضوع به عنوان تنبیه باور کند که اشتباه از او بوده. ممکن است توهین یا صدا زدن با القاب تحقیر آمیز تاثیر شدیدتری بر او بگذارد. باید این را در نظر داشت که کودک با شنیدن توهین یا ناسزا از دهان والدین ممکن است چه حسی پیدا کند. این کلمات از دهان همان کسی بیرون آمده که کودک بیش از همه دوستش دارد و به او اطمینان کرده چنین چیزی پریشانی عمیقی در کودک به وجود می‌آورد. تاثیرات آزرده شدن کلامی کودکان در دراز مدت می‌تواند مخل عملکرد آنها و مخرب کیفیت زندگیشان باشد. یک ضرب‌المثل هست که می‌گوید شیوه صحبت ما با کودکان به صدای درونی آنها بدل می‌شود. کودکان با مشاهده بزرگسالان می‌آموزند و رشد می‌کنند و ارزش‌ها، افکار و رفتار‌هایی را که شاهد آن هستند درونی می کنند. اگر کودک در محیطی رشد کند که آزار کلامی در آن باشد، یافتن بزرگسالی دیگر برای همانند پنداری لازم و ضروری است. کسی که با آزار کلامی مقابله کند. یک آموزگار یا یک روانشناس.
آزار کلامی شکل‌های مختلفی دارد. پنهان‌ترین شکل آن کنایه زدن است که اغلب آنرا شوخی به حساب می‌آورند. شکل مرسوم آزار کلامی سرزنش است. شکل دیگر طرد کردن است. لازم نیست برای تصور این افراد آزارگر فردی بسیار عصبی را ترسیم کنیم. اغلب نزدیکترین بزرگسالان به کودک در حق او آزار کلامی روا می‌دارند حالا چه عصبانی و چه در حالت عادی و شوخی. از آنجایی که کودک به ندرت با آزار کلامی که دیده دست و پنجه نرم می‌کند بسیار مهم و حیاتی است که بزرگسالان از چگونگی تشخیص نشانه‌های آزار دیدگی کودک آگاه باشند اگر آزار کلامی در حین رشد کودک آغاز شود نشانه‌های این آزار خود را به شکل اختلال‌هایی در جریان رشد بروز می‌دهد. در پی این اگر کودک در میزان ارزش شخصی خود دچار تردید شده باشد یا تصویری منفی از خود در ذهن پرورده باشد، خطرهای ناشی از این باورها برای او حتمی خواهد بود. انزوای اجتماعی، خشونت و اضطراب، ضعف روابط و...