یادداشت HosseinBazdid

        این کتاب اولین مواجهه من با اوسامو دازای بود. متن روان و سیر حساب‌شده‌ای که اثر از آن برخوردار است، شاید مهم‌ترین دلیلی بود که با قلمش احساس نزدیکی کردم.
داستانی که روایت می‌کند نه آن‌قدر سطحی است که بتوان دست‌کم گرفتش و نه آن‌قدر مطلق و کامل که بشود آن را معیاری تمام‌عیار دانست — از نظر مفهومی. باید آن را روایتی دید از دل یک انسانِ مسئله‌دار؛ کسی که مسیرش از انسان به ناانسانی تغییر شکل می‌دهد. نه چیزی است که بتوان به آن استناد کرد، و نه حتی می‌توان ادعا کرد که گزاره‌ها و statementهایی که در متن می‌آید قابل تعمیم یا همذات‌پنداری‌اند.
این بیشتر تجربه‌ای است برای دیدن. دیدن این‌که چطور انسان می‌تواند خودش و دیگری را به ورطه سقوط بکشاند.

چند نکته هم برای من حائز اهمیت بود. یکی این‌که دازای همه این بدبختی‌ها را صرفاً حاصل جبر بیرونی یا محیط نمی‌بیند. او به کاستی‌های درونی شخصیت و حتی انتخاب‌های آگاهانه‌ای که فرد برای عمیق‌تر کردن انحرافاتش انجام می‌دهد هم اشاره می‌کند به‌نوعی گویی شخصیت می‌داند دارد چه می‌کند.
در عین حال، اثر نمی‌آید نسخه‌ای مطلق‌گرایانه بدهد که گویا بشر ذاتاً پلید و کثیف است و تمام بی‌اخلاقی‌ها فقط از درون فرد زاده می‌شود.

در مجموع، این کتاب برای من ارزش خواندن داشت و قطعاً تجربه‌ای ارزشمند بود.