یادداشت ماهنامه‌ی شهر کتاب

        کتاب «آکیرا کوروساوا» (شارل تسون، ترجمه‌ی نادر تکمیل‌همایون، تهران: دیبایه، 1393) منتشر شده است. بی‌شک نمی‌توان کتابی درباره‌ی بزرگان تاریخ سینما یافت که در آن نامی از آکیرا کوروساوا، فیلم‌ساز بزرگ، نیامده باشد، کارگردانی که می‌توان جسارت و توانمندی‌اش را در تنوع ژانرهایی که در آن‌ها به فیلم‌سازی پرداخته یافت ـ از سینما اکشن (از «سوگاتا سانشیرو» تا «سانجورو»)، حماسه‌های تاریخی درخشان («کاگه‌موشا» و «آشوب»)، فیلم‌های نوآر («سگ ولگرد») و درام‌های معاصر درون‌نگرانه («زیستن») گرفته تا اقتباس‌هایی از نویسندگان غربی، هم‌چون شکسپیر، گورکی و داستایفسکی. کتاب حاضر در چهار بخش اصلی با عناوین «کارآموزی‌های قهرمان»، «زیرنگاه غربی‌ها»، «سر حد ماجراجویی بشری» و «هنر و آشوب» تدوین شده است. فصل اول بیش‌تر به زندگی‌نامه‌ی شخصی کوروساوا پرداخته. در این بخش، هم‌چنین آثار ابتدایی او، تولد قهرمان در سینمایش و تأثیر اکسپرسیونیسم و فیلم نوآر بر فیلم‌هاش موردمطالعه قرار گرفته است. فصل دوم با پرداختن به «راشومون»، که نقطه‌ی عطفی در کارنامه‌ی هنری این فیلم‌ساز و تاریخ سینماست،  آغاز شده و با بررسی فیلم‌‌هایی چون «ابله»، «زیستن»، «ترس»، «هفت سامورایی»، «سریر خون» و «اعماق» ادامه یافته است. شاید بتوان گفت بخش سوم به فیلم‌های شمشیرزنی کوروساوا، از «دژ پنهان» تا «ریش قرمز»، اختصاص دارد. بخش چهارم همان تفسیر فیلم‌های رنگی و چشم‌نواز اوست، فیلم‌هایی که برخی از آن‌ها در خارج از ژاپن ساخته شده‌اند، اما باز هم دوست‌داشتنی‌ترین و عمیق‌ترین شخصیت‌ها و داستان‌ها را به سینما عرضه کرده‌اند: ز «درسو اوزالا» تا «مادادایو». 


ماهنامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی سیزدهم، سال 1395.