یادداشت سعید احمدی نژاد

        اسطوره‌ی ضحاک به نظر می‌رسد بیش از هر داستان اسطوره‌ای دیگر با تار و پود تاریخ ایران پیوند خورده است‌. امروز، حتی اگر کسی شاهنامه را نخوانده باشد، احتمالا قصه‌ی دادخواهی کاوه و انتقام فریدون به گوشش خورده است،  توگویی این اسطوره در ناخودآگاه جمعی ایرانیان میخکوب شده است.
کتاب "ضحاک: از اسطوره تا واقعیت" اثری تحقیقی‌ست که به طور خاص به این اسطوره‌‌ی اهریمنی می‌پردازد. نویسنده در هشت فصل تلاش می‌کند ریشه‌های تاریخی، زبانی، جامعه‌شناختی و نمادین داستان را بکاود و بدین طریق درکی عمیق‌تر از این قصه‌ی سنتی به دست دهد.
روایتی که امروز از داستان ضحاک در ذهن ما نقش بسته، روایتی‌ست که در شاهنامه نقل شده، آمیزه‌ای از تخیل فردوسی با آنچه از گذشتگان به دستش رسیده بود. اما اسطوره‌ی ضحاک سبقه‌ای بیش از این‌ها دارد. اول بار ضحاک در اوستا (که می‌دانیم حدودا ۲۶۰۰ سال قبل نگاشته شده) به نام اژی‌دهاک و در هیبت اژدهایی سه‌سر و سه‌پوزه و شش چشم ظاهر گشته است و پیش از آن هم احتمال می‌رود که در فرهنگ شفاهی ما وجود داشته و سینه‌‌ به سینه بین مردم نقل می‌شده است. 
به زعم من، که تا الان مطالعه‌ی کمی در حوزه‌ی اسطوره‌شناسی داشته‌ام، نویسنده به جز در قسمت‌هایی از کتاب که به دام احساسات‌گرایی ملی می‌افتد، زبان و رویکردی علمی اتخاذ کرده و خوب از پس تحلیل اسطوره‌شناختی ضحاک برمی‌آید. کتاب با رجوع به منابع مختلف در عین مستدل بودن حکم قطعی صادر نکرده و احتمال‌های دیگر را نیز در نظر می‌گیرد. 

این کتاب را می‌شود به کسانی پیشنهاد کرد که:
* به مباحث اسطوره‌شناسی علاقه‌مندند.
* تمایل دارند در مورد شاهنامه مطالعه‌ی عمیق‌تری بکنند