یادداشت شهاب سامانی

        ابله روایت تلخی از سرنوشت بشردر یک جهان گناه آلود، به زعم داستایوسکی است. روایت تباهی اخلاق و زندگی در سلطه ی اهریمن. پرنس شخصیتی بیگانه با قواعد اخلاقی جدید که جهانی دیگر به روسیه بازمی گردد و چون با این قواعد اخلاقی جدید همرنگ نیست ، قضاوت می شود و ابله خطاب می شود. پرنس با عقل ابزاری حاکم بر جامعه قضاوت می شود که به سمت تباهی در حرکت است، نشانه های این تباهی اخلاقی در کتاب بیشتر با پول، شهوت و فریب کاری نمایان می شوند. شخصیت های داستان ، هر کدام به نوعی درگیر مسائلی چنین هستند. 
پرنس که تنها بازمانده ی تباری کهن و نجیب است، نمی تواند با قواعد جامعه جدید کنار بیاید و تباه می شود. شخصیت های دیگر هم به همین ترتیب، ایپولیت ، راگوژین ، ناستاسیا و آگلایا . داستایوسکی ، هیچ سرنوشت دیگری را در این زوال اخلاقی ممکن نمی داند. یک پیش بینی سیاه.
آذر 1397