بریده‌های کتاب در دفاع از فهم

می‌دانیم آن‌هایی که مرده‌اند بهترین‌ها بودند، چون خودشان را نشان دادند و ما که هنوز زنده‌ایم باید به خود بگوییم زنده‌ایم، چون کم‌کاری کرده‌ایم.

در دنیای خشونت آمیز و مرگباری که محاصره‌مان کرده جایی برای امید باقی نمانده است.

آری، بحران بشر وجود دارد، چون در دنیای ما می‌توان به مرگ و رنج کسی، با بی اعتنایی یا با کنجکاوی، به چشم یک تجربه یا انفعال نگریست. آری، بحران بشر وجود دارد، چون قتل یک انسان می‌تواند از هر دریچه ای بررسی شود جز وحشت یا طغیانی که باید برانگیزد، چون رنجِ انسان را مانند انقیاد و اجباری کم و بیش ملال‌آور پذیرفته‌ایم؛ اجباری در حد تأمین مایحتاج یا ضروری بودنِ در صف ایستادن برای به دست آوردن سر سوزنی کره.

در دوران ما روشنفکر وظیفه‌ی دشواری دارد، اما بر عهده ی او نیست که تاریخ را اصلاح کند. برخلاف آنچه میگویند اول انقلاب رخ میدهد و بعد تفکر از راه می رسد. امروز برای وفادار ماندن به یک طرز تفکر شجاعت بسیاری لازم است اما دست کم این شجاعت فایده‌ای دارد.

نمی‌توانیم به خدمت سنت‌ها در آییم و آینده‌ی زنده‌مان را به کارهای عجیب و غریبی گره بزنیم که همین امروز مرده‌اند. سنت گذشته‌ای است که در تقابل با حال است.

بر عهده فهم و درک نیست که که تاریخ را اصلاح کند، وظیفه‌اش این است که بر انسان‌هایی تاثیر بگذارد که تاریخ را می‌سازند.

تالستوی توانست در مورد جنگی که خود در آن نبود بزرگ‌ترین رمان ادبیات جهان را بنویسد. جنگ‌ها وقتی برای‌مان نمی‌گذارند تا به کار دیگری برسیم، و در عین حال این جنگ‌ها پگی و هزاران شاعر جوان دیگر را می‌کشد.

اصل انسان است. وحدت نه در اعتقاد، که در امید است. تمدن‌ها تنها زمانی پایدار خواهند بود که، پس از محو تمام ملیت‌ها، وحدت و عظمت خود را از اصلی معنوی گرفته باشند.

و دست آخر این مبارزه نیست که از ما هنرمند می‌سازد، بلکه هنر است که از ما مبارز می‌سازد.

نمی‌دانند شادی چیست. شادی با خنده فرق دارد.

عده ای از شما بین طناب دار و تیرباران به ما حق انتخاب می‌دهند و تصورشان از آزادی همین است.

می‌توانیم مدتی منتظر بمانیم و ببینیم که دنیا همچنان در دست عده‌ای است که که از خلاقیت بهره‌ای نبرده‌اند، عده‌ای که می‌خواهند با چنگ و دندان از چیزهایی محافظت کنند که دیگر نمی‌توان از آن‌ها محافظت کرد و می‌خواهند چیزهایی را نابود کنند که هرگز نابود نمی‌شوند، در دست کسانی که دروغ می‌گویند و دیگران را نیز به دروغ‌گویی وا می‌دارند. عالم را بسپریم دست مزدوران و پلیسان. و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، یک روز آن‌هایی که می‌کشند طومار همه‌چیز را در هم می‌پیچدند و می‌بینند قاتل بودن چه آسان است.

وقتی یک اروپایی این فکر را بر زبان می‌آورد که زندگی غم‌انگیز است، باخود فکر می‌کند باهوش‌تر از او در عالم نیست. طبعا تفکر احمقانه‌ای است. وقتی یک آمریکایی متقاعد شده زندگی خوب است و درد و رنجی وجود ندارد، فکر می‌کند فهیم‌تر از او در عالم نیست. پر واضح است که اشتباه بزرگی است.