زهرا کیا ( زهرا خانلری )
زهرا کیا ( زهرا خانلری )
پدیدآور0 دنبال شده
0 دنبال کننده
زهرا کیا (خانلری) (زاده ۱ اردیبهشت ۱۲۹۱ خورشیدی، تهران – درگذشته ۶ اسفند ۱۳۶۹، تهران) پژوهشگر، نویسنده و مترجم زبان و ادبیات فارسی و همسر پرویز ناتل خانلری بود. همچنین وی نخستین زن ایرانی بود که از دانشگاه تهران به دریافت درجهٔ دکتری در رشتهٔ ادبیات فارسی نایل آمد. فعالیت ادبی و فرهنگی زهرا کیا پس از چند سال تدریس در دبیرستان به ریاست دبیرستان نوربخش (رضاشاه کبیر سابق) منصوب شد و چند سال به سمت دانشیاری و پس از آن به مقام استادی دانشکدهٔ ادبیات نایل آمد. در سال ۱۳۲۰ با پرویز خانلری همکلاسی رشتهٔ دکترای خود ازدواج کرد و با کمک هم سخن (مجله) را در سال ۱۳۲۲ منتشر کردند و در این ایام در شورای زنان با فاطمه سیاح و عده ای دیگر به فعالیتهای اجتماعی پرداخت و به سمت منشی هیئت مدیره شورا منصوب شد. او برای مطالعه دربارهٔ کتب درسی به کشورهای فرانسه و انگلستان سفر کرد و پس از بازگشت، در سازمان کتابهای درسی با عدهای از همکارانش به تغییر و تحول در کتب درسی پرداخت. مونه غزل از مجموعهٔ شاهکار ادبیات فارسی، روش تدریس فارسی و دستور، فرهنگ ادبیات جهان، بحث تحقیقی دربارهٔ فعل در تاریخ بیهقی، تاریخ و تاریخنویسی در ایران، چهار داستان حماسی از شاهنامه فردوسی، راهنمای ادبیات فارسی، داستانهای دلانگیز ادبیات فارسی، برگزیدهٔ قابوسنامه، و افسانهٔ سیمرغ برای کودکان از جمله آثار تألیفی اوست. زهرا کیا (خانلری) از پیشگامان فعالیتهای زنان در ایران بود و طی نوشتهها و گفتههای خود چنین یادآور شدهاست: «فکر ترقی و تساوی زن و مرد باید در تمام شئون اجتماعی و سیاسی و حقوقی واقتصادی عادی جاری این کشور باشد.» «زن ایرانی بههیچوجه کماستعدادتر از زنان دیگر کشورها نیست. تنها علت عقب ماندگی اش، عقب ماندگی اجتماع و استبداد حکومت است؛ زیرا زن ایرانی از عهده هر کاری بر میآید». تالیفات زهرا کیا بعد از یکی دو اثر داستانی کوتاه، به داستاننویسی ادامه نداد و یکسره به کار ترجمه و تحقیق ادبی پرداخت. زهرا خانلری از نویسندگان مجله سخن بود و مقالات خود را با نام مستعار (ژاله رهبر) مینوشت. بعضی از آثار زهرا خانلری هنوز به چاپ نرسیدهاست. تألیفات زهرا خانلری چنین است: داستان پروین و پرویز (۱۳۱۲) داستان ژاله یا رهبر دوشیزگان (۱۳۱۵) نمونه غزل (از مجموعه شاهکار ادبیات فارسی) روش تدریس (دو جلد) کتاب فارسی پنجم دبستان با همکاری لیلی ایمن (آهی) فارسی و دستور فارسی اول دبیرستان فرهنگ ادبیات جهان (دو جلد) بحث تحقیقی دربارهٔ فعل در تاریخ بیهقی تاریخ و تاریخنویسی در ایران چهار داستان حماسی از شاهنامه فردوسی راهنمای ادبیات فارسی داستانهای دلانگیز ادبیات فارسی برگزیده قابوس نامه داستان حسنک وزیر (از تاریخ بیهقی) افسانه سیمرغ (برای کودکان ار منطق الطیر عطار) بیست داستان، سه اندیشهٔ دخترک گوژپشت، خانهٔ افسونزده، انتقام سگ، روسری سیاه، شب عروسی، دود، زن مرده و زن زنده، سکته ناقص، و پاپ سبز هم از جمله ترجمههای او بهشمار میرود.