محمد روشن (متولد 1312ش- رشت)، نویسنده، پژوهشگر، محقق، از مفاخر برجسته گیلان و ایران در حوزه‌ی زبان و ادب فارسی است. 
وى تحصيلات ابتدايى و متوسطه را در رشت به پايان برد و بر اثر تشويق‌هاى استاد پورداود، به تحصيل در دانشكده‌ی ادبيات دانشگاه تهران پرداخت. وى دوره‌ی فوق ليسانس را در پژوهشكده‌ی فرهنگ ايران گذرانيد. وى از محضر استادانى هم‌چون استاد پورداود و دكتر محمد معين استفاده برد.
محمد روشن از سال 1337 تا 1348 به دبيرى در دبيرستان‌هاى رشت اشتغال داشت و از سال 1350 به هيئت علمى پژوهشكده‌ی فرهنگ ايران پيوست و در دوره‌هاى فوق ليسانس و دكتراى زبان و ادبيات فارسى و دوره فوق ليسانس رشته‌ی تاريخ و زبان‌شناسى تدريس كرد.
وى با سيد محمدتقى مدرس رضوى از روزگار دانشجويى همكارى داشت. همكارى او پس از انتقال به تهران، از اسفند 1348 آغاز گرديد و اين همكارى با بنياد فرهنگ ايران همكارى آغاز كرد كه تا انقلاب اسلامى در آن مؤسسه، در بخش «فرهنگ تاريخى زبان فارسى» ادامه داشت. وى به سال 1350 از وزارت آموزش و پرورش به فرهنگستان ادب و هنر منتقل گشت. از سال 1350 به پيشنهاد استاد شادروان مجتبى مينوى در شمار  پنج تن از پژوهشگران نخستين بنياد شاهنامه فردوسى از جمله آقايان دكتر زرياب خويى، شفيعى كدكنى و على رواقى برگزيده شد.
وى از نخستين دوره‌ی كنگره تحقيقات ايرانى كه از سوى دانشگاه تهران به سال 1349 بر پا گرديد تا هشتمين دوره‌ی آن كه هر يک از سوى دانشگاه‌هاى فردوسى مشهد، تبريز، اصفهان، شيراز و ملى سابق (دكتر بهشتى)، بنياد فرهنگ ايران و فرهنگستان ادب و هنر در کرمان عضويت موثر داشت چنان‌كه 5 دفتر از خطابه‌هاى كنگره‌هاى بنياد فرهنگ ايران و فرهنگستان ادب و هنر با نظارت و ويراستارى وى منتشر گرديد. او هم‌چنين در كنگره‌ی جهانى هزارمين سال تدوين شاهنامه‌ی فردوسى كه از سوى يونسكو در دانشگاه تهران به سال 1369 بر پا گرديد، عضويت داشت و براى نخستين بار خدشه‌دار بودن نسخه‌ی خطى شاهنامه‌ی فلورانس را كه تاريخ مجعول 614 دارد و خود توفيق بررسى عين نسخه را در كتابخانه‌ی ملى فلورانس يافته بود، اعلام داشت.
وى در گردآورى مقالات استاد پورداود افتخار همكارى با وى را داشت و در همان اوان، فهرست‌هاى دوازده‌گانه چهار مقاله نظامى عروضى مصحح دكتر محمد معين و «ايران از آغاز تا اسلامى» ترجمه‌ی آن استاد را فراهم ساخت. در تمهيد مقالات «فرهنگ معين» از همكاران نخستين او بود. پس از «داستان رستم و سهراب» مصحح استاد مينوى، «داستان فرود» مصحح روشن در بنياد شاهنامه به مناسبت جشنواره طوس در 1354 منتشر گرديد. وى پس از انتقال به تهران با مجلات ادبى و تحقيقى پيوندى نزدیک ‌تر يافت، چنان كه سر دبيرى سال 13 مجله «راهنماى كتاب» با وى بود و نيز ستون نقد و بررسى كتاب‌ها و مجله‌هاى دانشگاهى در مجله سخن را نيز بر عهده داشت.