« لیلی و مجنون» سومین مثنوی از مثنوی­های خمسه حکیم نظامی گنجوی است. داستان عشق و شوریدگی قیس، جوان ثروتمند و زیبای قبیله عامر، با لیلی، دختری زیبا و مهربان از قبیله­ای دیگر، است گه پیش از پیدایش اسلام و در دوره جاهلیت به وقوع پیوسته و در بین اعراب نیز از محبوبیت خاصی برخوردار است و به گفته برخی مشهورترین داستان عاشقانه جهان است. بیشتر محققان اصل این داستان را بر گرفته از افسانه­های عامیان زبان عربی می­دانند. نظامی این اثر را به در خواست و اصرار شروان شاه، پسر منوچهر، پادشاه شروان، سروده است.