کتاب حاضر با دو مثال از تاریخ نقاشی و تاریخ عکاسی در فرانسه در روزی که مردم خشمگین از کشتار روزنامه‌نگاران و کاریکاتوریست‌ها و در حمایت از آزادی بیان به خیابان ریخته بودند، به مسئله "انگیزه مستندنگاری" می‌پردازد. تصویر اول نقاشی دلاکروا با عنوان آزادی هدایتگر مردم است که بعدها فردریک آگوست برتولدی با الهام از آن مجسمه آزادی را ساخت. تصویر دوم عکسی از راهپیمایی مردم فرانسه از عکاسی به نام استفان ماهه بود که میدان ملت را در هنگام غروب آفتاب نشان می‌داد. استوارت فرانکلین نویسنده کتاب هر دوی این تصاویر را انگیزه مستندنگاری می‌نامد. او منظورش را از این عبارت اینگونه تعریف می‌کند: اشتیاقی که افراد برای ثبت لحظاتی که تجربه کرده‌اند و آرزوی حفظش را دارند.
کتاب عمدتا با عکاسی مستند سر و کار دارد. از اولین نورهای ثبت‌ شده روی سطوح آیینه‌مانند نقره یددار تا تصاویر مبهوت‌کننده اینترنتی امروزی. سپس به تعریف مستند می‌پردازد و از جمله جان گریرسون فیلمساز اسکاتلندی، پرداخت خلاقانه واقعیت، استفاده و آن را می‌نمایاند‌.
در طول کتاب نویسنده مفاهیم ذکر شده در بالا (انگیزه مستندنگاری، مستند و عکاسی مستند) را با مثال‌هایی مانند اولین نقاشی‌های غارها، اولین عکس‌های مستند ثبت شده باز کرده و تبیین می‌کند.