کتاب ستیز و سازش اثر جمشید ک . چوکسی ، به بازسازی رخدادهای چهار سده (از سدة هفتم تا یازدهم میلادی ) و تحلیل آن ها می پردازد و می کوشد نیروهای محرکة تغییرات سیاسی ـ مذهبی این دوره از تاریخ ایران را بشکافد. شکست شاهنشاهی ساسانی ، ظاهراً به خاطر محاسبات غلط نظامی و نیز نزاع های دسته ها در دورن دربار سلطنتی ایران بوده است . مولف با رویکردی برخوردار از تصور قوی و نیز تحلیل های صریح و بی پرده ، شرح می دهد که چگونه بزرگان نوظهور و طبقات زیردست تازه ، این تغییرات را دامن زدند و چگونه «ستیز و سازش ، ساز و کارهایی شدند که پیدایی تشکیلات تازه از بحران اجتماعی را سهولت بخشید.»