فرایند تغییر جوامع، از آموزش و پرورش و فرهنگ تاثیر می پذیرد. آموزش و پرورش با شناختی که پدید می آورد و با فهمی که در کلیت آن ایجاد می کند، جامعه را تغییر می دهد و فرهنگ با ابداعات و نوآوری هایی که دربرمی گیرد، خمیرمایة فرایند این تغییر را می سازد. ولی این تغییرات خطی نیستند؛ رابطه ای دیالکتیک بین آنها وجود دارد، به طوری که گاه تحولات به صورت جهش نمایان می شوند. چنین جریان پیچیده و دیالکتیکی موضوع کتاب حاضر است که در آن تلاش شده رابطة نظر و عمل، مورد توجه قرار گیرد. بخش اول کتاب، به بررسی ابعاد نظری موضوع اختصاص دارد، و نگارنده در آن با اعلام تولد «علم پیچیدگی» که هدف آن بهبود برداشت های ما از نظم و پریشانی، حقیقت و اتفاق است، الگویی ارائه می کند که چهارچوب نظری ارجاعی بخش دوم کتاب با عنوان یک «الگوی عمومی تحلیل» است.