در کتاب حاضر، به بررسی جایگاه شیطان، شخصیت و عشق ابلیس در ادبیات عرفانی پرداخته می شود. در این بررسی از منابعی چون دیوان شعر چهار شاعر بزرگ (حافظ، سنایی، مولوی، عطار)، تمهیدات و نامه های عین القضات همدانی، قرآن و... استفاده شده است. نگارنده در این کتاب، با در نظر گرفتن تفاوت میان دوازده ابلیس و شیطان یادآوری می شود که ابلیس در ابتدای آفرینش، آدم و حوا را فریفت و شیطان به پیروی از ابلیس پرداخت. لذا هرکس دست به اعمال ناشایست بزند، شیطان است. وی در جهت بررسی شخصیت واقعی ابلیس، گاه با حامیان بلیس همنوا شده و او را مقدس و ثابت قدم در عشق خدا خوانده و گاه، با مخالفان او هم سخن گشته و عصیان، عجب و خدعة او را به باد انتقاد گرفته است.