جلد نخست از کتاب حاضر شرحی است از "محاکمه رئیس شهربانی دوره رضاشاه (سرپاس مختاری) و سایر متهمین شهربانی "که در سال 1321ش، اندکی پس از  خلع و تبعید رضاشاه صورت گرفت .این محاکمه 44جلسه ای، حدود دو ماه در  تالار دیوان کیفر (محل سابق وزارت امور خارجه) برگزار گردید .در این  دادگاه برخی حقایق حکومت بیست ساله رضاشاه از زبان موافقان و مخالفان  روشن می گردد .این افراد اغلب از نویسندگان، نخبگان، اندیشمندان، مورخان  و استادان علوم قضایی بوده اند که دیدگاه های آنان تاکنون منتشر نشده است . از خصوصیات دیگر این دادگاه حضور، 25وکیل مدافع تسخیری است .کتاب  با این مطالب شکل گرفته است1 :ـ نام و مشخصات هیئت حاکمه وکلای مدافع و  ساعات محاکمه، 2ـ متن مفصل ادعانامه دادستان درباره اتهامات سرپاس مختاری،  3ـ گزارش مشروح جلسات دادگاه .در لابه لای کتاب و صفحات پایانی آن عکس های  فراوانی از چهره های مشهور متهمان، رجال سیاسی، درباریان و برخی رویدادهای  مربوط به موضوع چاپ شده است .