کتاب حاضر شامل مجموعه مقالاتی است که نخست ذیل مدخل «تصوف» در دائرة المعارف بزرگ اسلامی منتشر شد. در تدوین این مدخل، هدف آن بود که گزارشی از پدیدۀ دینی و فرهنگی گسترده و عمیق تصوف در جهان اسلام ارائه گردد که خواننده را با ابعاد گوناگون موضوع آشنا کند و خاستگاه، سیر تحول تاریخی، چگونگی حضور تصوف در سرزمینهای مختلف و رابطۀ آن با دیگر وجوه علمی و فرهنگی جوامع اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. برای تحقق این هدف ناگزیر میبایست طرحی در نظر گرفته میشد تا همۀ این موضوعات گوناگون را به شیوهای به سامان و شایسته در خود جای دهد. این طرح اولیه پس از مشورت با استادانی چون دکترسیدحسین نصر، دکترسیدفتحالله مجتبایی و دکتر نصرالله پورجوادی پرداخته و آماده شد. سپس مقالات متعدد براساس این طرح با مشارکت پژوهشگران ایرانی و غیرایرانی طی مدت بیش از دو سال به نگارش درآمد و پس از طی روند معمول آمادهسازی و ویرایش، در جلد 15 دائرة المعارف بزرگ اسلامی به چاپ رسید.