یکی از بارزترین تفاوت های میان اهل سنت و تشیع، وجود «نهاد روحانیت» در تشیع است. پس از انقلاب، روحانیت برای نخستین بار در تاریخ شیعه، خود در رأس قدرت سیاسی جامعه قرار گرفت. این وضعیت جدید، مثلث تازه ای را در ساحت قدرت شکل داده است: مثلث ولایت فقیه، دولت اسلامی و حوزه / مرجعیت. به دیگر سخن، پس از انقلاب، یکی از مهم ترین وجوه ممیزه اجتماعی تشیع یعنی نهاد رسمی دین متحول شده است. توصیف این تغییرات روحانیت در موقعیت پساانقلابی، نخ تسبیح مفهومی مقالات کتاب حاضر است.