بیان احکام و قواعد مختلف مربوط به صرف و نحو و حالات گوناگون کلمه و کلام در زبان عربی است. در این کتاب از مجموعه حاضر ابتدا به بحث در مورد اختلاف لغات با یکدیگر پرداخته شده و نقش علم صرف و نحو در تشخیص لغات و معانی آن ها بیان شده است. آن گاه به بررسی اشتقاق لغات از یکدیگر و اضافه یا کم کردن حرفی به آن ها جهت تغییر معنای آن و تنوع دادن در لغات پرداخته شده و قلب کردن لفظی در لفظ دیگر و احکام مربوط به حروف متقارب و نیز تلاقی معانی الفاظ و لغات، مورد بحث و بررسی صرفی قرار گرفته است. در ادامه به بحث در مورد احکام اشتقاق اکبر و اصغر پرداخته شده و راه تشخیص الفاظ مشابه و قریب به یکدیگر بیان شده است. نویسنده در همین زمینه به کارکرد این قبیل از الفاظ و لغات در شعر اشاره نموده و احکام زیاده یا نقص در یک کلمه با معانی متفاوت را از لحاظ صرفی بررسی نموده است. وی همچنین به بررسی حرکات مربوط به یک لفظ اعم از اسم و فعل پرداخته و احکام صرفی مربوط به حرکات را در مورد آن ها بیان کرده است.