سنت باطنی، تاریخ بشر را چرخه هایی از عصرهای تاریک و روشن می داند که در پایان هر عصر، جهان تاریک و گم و در آغاز عصر دیگر از نو روشن و پیدا می شود. باطنی، صفتی بوده که در یونان باستان در مدرسه به کار می آمد. و آموزه های باطنی توسط سنت شفاهی به استادانی قابل، انتقال می یافت. امر باطنی محتویات مکنون یک آموزه است. واقعیت باطنی و تاریخ قدسی، تاریخ نگاری نیست اما با سرچشمه و آغاز تاریخ سروکار دارد. کل پیکر دانش و معرفت را "باطنیت" می سازد. این کتاب حاوی برگردان ده مقاله از کتاب انگلیسی "شمشیر معرفت" (The sword of Gnosis) دربارۀ  سنت باوری، نمادگرایی، کیهان شناسی و باطنیت تطبیقی به قلم باطنی باورهای شناخته شده در ایران است. دو مقالۀ  نخست از رنه گنون ـ پدر باطنی گری نوین ـ مدخلی بر این بررسی تطبیقی است. مقالۀ  نخست با عنوان "زبان مرغان"، بیانی نهادین از سرمنشا زبان راز آشنایان است و به زبان قدسی و زبان سری اشاره دارد. مقالۀ  دوم، "هرمس" نام دارد. هرمس، بنیان گذار حکمت اسراری است. این مقاله به بررسی تطبیقی نمادها و معانی باطنی هرمسی گری اختصاص دارد. شش مقالۀ  دیگر، در باب نمادگرایی و معانی پنهان هریک از نمادها، این عناوین را شامل می شود: "معنای پنهان هیکل/ لئو شایا"، "کلیدی بر انجیل/ فریتیوف شوئون"، "تاملی بر راز کوان/ فریتیوف شوئون" و "هفت گناه کبیره"، "نشانه های اعصار" و "سروده های کهن لیتوانی" از مارتین لینگز. در نهایت دو مقاله از تیتوس بورکهارت ترجمه شده است که یکی مقاله ای فنی و تحلیلی تحت عنوان "زبان عربی و هنرهای بصری" در خصوص خط و زبان و معماری عربی از آغاز تا عصر اسلام است و دیگری مقاله ای مفصل تحت عنوان "کیهان شناسی و علم نوین" که به مقایسۀ  انتقادی کیهان شناسی سنتی و کیهان شناسی علم نوین اختصاص دارد.