نوشتار حاضر جلد اوّل از این مجموعه می باشد که به علمای مجاهد گیلان از مشروطه تا انقلاب اسلامی پرداخته است. این کتاب دارای 110 عکس و سند تاریخی است که بعضی از آن ها برای اوّلین بار منتشر شده است. مجموعه حاضر در قالب فرهنگ نامه و با ساختاری مشخص به همراه شیوه نامه مخصوص نگارش و در 17 مدخل به زندگی 17 نفر از علمای مجاهد گیلانی پرداخته است.