ملاصدرا یکی از نامدارترین حکمای اسلامی و مکتب او، از مهم ترین مکاتبی است که پس از قرن ها تامل و تفکر فلسفی به وجود آمده است و در مجموع مهم ترین جنبه ی علوم عقلی اسلامی را آشکار می سازد و با او افق هایی پدیدار شده است که حیات عقلی بسیاری از حکمای بزرگ اسلام بر آن ها تیکه دارد. ملاصدرا آن چه را که در فلسفه و حکمت از قدمای یونان و به ویژه افلاطون و ارسطو رسیده بود و آن چه را حکمای بزرگ اسلامی از قبیل فارابی و بوعلی و شیخ اشراق و غیره توضیح داده یا از خود افزوده بودند و آن چه که عرفای بزرگ با هدایت ذوق و قوت عرفان یافته بودند، به خوبی جذب و هضم کرد و از نو اساس جدیدی را پی ریزی کرده، آن را بر اصول و قواعدی محکم و مستدل استوار کرد. هم چنین به مشاجرات فلسفی دوهزارساله ی "مشرب اشراق" و "مشرب مشاء" پایان داد. ملاصدرا در حکمت متعالیه ی خود "اصالت وجود" را از طریق استدلال اثبات کرده، ولی در فلسفه های وجود معاصر کلمه ی "وجود" متفاوت با آن چه است که قدما گفته اند و محدود به نوعی از هستی است که در انسان تمثل می یابد. بدون تردید فلسفه های وجودی جدید از نسخ حکمت متعالیه ی صدرالمتالهین نیست. زیرا اندیشه های این حکیم الهی در سنت فلسفی کهن و منابع معتبر اسلامی ریشه دارد، در حالیکه فیلسوفان وجود جدید در مقابل سنت فلسفی قدیم ایستاده اند. مجموعه ی حاضر، حاوی مقالاتی است که در زمان های مختلف و به مناسبت های گوناگون نوشته شده و هدف از تالیف آن ها پرکردن فاصله زیاد بین نظریات فلسفی قدیم و جدید است به گونه ای که ارزش فلسفه ی الهی، که جلودار آن دانشمندان اسلامی هستند، روشن شود.